Άγιον Όρος και Μετέωρα – 1929 – Ο κρυμμένος θησαυρός του Princeton

Έκθεση ιστορικής φωτογραφίας 27 Σεπτεμβρίου 2024 – 31 Ιανουαρίου 2025
Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο Βοστώνη, Αμερική

Η Αγιορειτική Εστία Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το τμήμα Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton των ΗΠΑ και με τον Οργανισμό Mount Athos Foundation of America καθώς και με την υποστήριξη του Μαλιώτειου Πολιτιστικού Κέντρου, παρουσιάζουν στην Βοστώνη της Αμερικής την έκθεση με τις ιστορικές φωτογραφίες και το σωζόμενο φιλμ, εποχής βωβού κινηματογράφου, από την αποστολή τριών περιηγητών – καλλιτεχνών από το Princeton στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα το έτος 1929.

Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Αγιορειτικής Εστίας κ. Στέλιος Αγγελούδης δήλωσε τα ακόλουθα για την μεταφορά της έκθεσης: «Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι για την παρουσίαση της έκθεσης μας με το σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό από το Άγιον Όρος και τα Μετέωρα του 1929 στην Αμερική. Η συνεργασία της Αγιορειτικής Εστίας με ένα από τα κορυφαία Πανεπιστήμια του κόσμου για την έρευνα και αξιοποίηση ενός σημαντικού αρχείου της συλλογής τους, αποδεικνύει τις υψηλές δυνατότητες του φορέα και επισφραγίζει την δυναμική που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια. Η έκθεση αυτή αποτελεί μόνο ένα μέρος της συνεργασίας που έχουμε αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με τον Οργανισμό Mount Athos Foundation of America, ενώ ήδη έχουν σχεδιαστεί και άλλες σπουδαίες δράσεις για την παρουσία της Αγιορειτικής Εστίας στην Αμερική μέσα στις οποίες είναι η παραγωγή εκδόσεων και εκθέσεων καθώς και η οργάνωση συνεδρίων. Είμαστε πολύ χαρούμενοι λοιπόν, που μέσα από τις σημαντικές αυτές δράσεις της Αγιορειτικής Εστίας, αναδεικνύεται η πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά του Αγίου Όρους έξω από τα σύνορα της χώρας μας».

Η έκθεση πρωτοπαρουσιάστηκε στον εκθεσιακό χώρο της Αγιορειτικής Εστίας το 2023 και την ίδια χρονιά ταξίδεψε στην Καλαμπάκα. Στις αρχές του 2024, η έκθεση επανεκτέθηκε στην Αγιορειτική Εστία μετά από αίτημα πολλών σχολείων να την επισκεφθούν.

Για την ιστορία της έκθεσης:

Στα τέλη του 2017 και κατά τη διάρκεια της μετακόμισης των παλαιών βιβλιοθηκών του τμήματος Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton, το προσωπικό ανακάλυψε ένα κρυμμένο βαρέλι, το περιεχόμενο του οποίου έκρυβε ένα άγνωστο και ξεχασμένο ταξίδι.

Η έρευνα που ακολούθησε από στελέχη του τμήματος προσδιόρισε ότι τα εννέα κάνιστρα φιλμ που είχαν τοποθετηθεί εντός του βαρελιού, περιείχαν την καταγραφή ενός ταξιδιού στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα από ομάδα περιηγητών – ταξιδιωτών, ενώ η συνέχεια της έρευνας συνέδεσε το υλικό των φιλμ με 254 φωτογραφικές εκτυπώσεις και 81 γυάλινες πλάκες (οι 16 επιχρωματισμένες) που υπήρχαν ήδη αταύτιστες στη συλλογή Οπτικών Μέσων του Πανεπιστημίου του Princeton.

Το ταξίδι στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 1929 και η ομάδα αποτελούνταν από τον Ρώσο εμιγκρέ, ζωγράφο, εξερευνητή -με ιδιαίτερα επικοινωνιακά χαρίσματα- Vladimir “Vovo” Perfilieff, τον φωτογράφο, ταλαντούχο κινηματογραφιστή και μετέπειτα βραβευμένο με Όσκαρ, Floyd Crosby, και τον αρχιτέκτονα και απόφοιτο του Πανεπιστημίου του Princeton, Gordon McCormick. Τους τρεις περιηγητές συνόδευε o νεαρός Αναστάσιος Χατζημήτσος, διερμηνέας από την Θεσσαλονίκη. Κύριος προορισμός της αποστολής τους ήταν το Άγιον Όρος, ενώ σκοπός του ταξιδιού τους ήταν η φωτογράφιση και κινηματογράφηση κάλυψη ενός τόπου μοναδικού, μυστηριώδους και αναλλοίωτου στον χρόνο.

Τα μέλη της αποστολής εντυπωσιάζονται από το υπέροχο φυσικό τοπίο, από την αρχιτεκτονική των μονών, από τον καθημερινό βίο των μοναχών, από την συνάντησή τους με τον σπηλαιώτη αναχωρητή μοναχό Ηλία και τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσής του, καθώς επίσης και από την καθολική απουσία των γυναικών στην Αθωνική Χερσόνησο, γεγονός που τους οδηγεί να δώσουν στο πρόγραμμά τους τον τίτλο: No Woman’s Land.

Οι φωτογραφίες της συλλογής φέρνουν στο φως ένα σπάνιο υλικό και οι πληροφορίες που λαμβάνουμε σε επίπεδο ιστορικό, κοινωνικό, λαογραφικό, αλλά και αρχιτεκτονικής καταγραφής, είναι εξαιρετικά σημαντικές, καθώς διευρύνουν τις πρωτότυπες πηγές και προσθέτουν πολύτιμα στοιχεία στην ιστορική έρευνα δύο κορυφαίων μοναστικών κέντρων του ορθόδοξου κόσμου, του Αγίου Όρους και των Μετεώρων.

Έρευνα και επιμέλεια έκθεσης: Αναστάσιος Ντούρος
Διάρκεια έκθεσης: 27 Σεπτεμβρίου 2024 – 31 Ιανουαρίου 2025
Μαλιώτειο Πολιτιστικό Κέντρο
50 Goddard Avenue
Brookline, MA 02445