Enimerosi24Περί του σχολικού εκφοβισμού (bullying)
Του Άγγελου Ασημινάκη, Θεολόγου
Η Γαλλίδα εθνολόγος Françoise Héritier έχει δίκιο: Η βία δεν προέρχεται από μια εσωτερική ανάγκη. Είναι απόκτημα της εκπαίδευσης και της κοινωνικής πρακτικής. Ας ξεκινήσουμε με αυτή την ομολογία.
Η ιστορία του Βαγγέλη Γιακουμάκη με έβαλε σε σκέψεις σχετικά με το ποιος ευθύνεται για όλη αυτή την ιστορία του σχολικού εκφοβισμού (bullying) είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο που έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις και εκατοντάδες περιστατικά λαμβάνουν χώρα καθημερινά σε κάθε σχολείο της χώρας αλλά και σε πολλά σχολεία δεκάδων χωρών του κόσμου.
Οι πιο συχνές μορφές σχολικού εκφοβισμού είναι η σωματική, η οποία περιλαμβάνει κλωτσιές, σπρωξιές, καταστροφή ξένης ιδιοκτησίας, η λεκτική η οποία περιλαμβάνει κοροϊδευτικά σχόλια, προσβολές, βρισιές, άσεμνες χειρονομίες, η κοινωνική η οποία εμπερικλείει την κοινωνική απομόνωση, προδοσία μυστικών και η ηλεκτρονική μορφή το λεγόμενο cyber bullying το οποίο περιλαμβάνει δημοσιοποίηση εικόνων και φωτογραφιών, δυσφήμηση, απειλές, και προσβλητικά σχόλια μέσω διαδικτύου ή κινητών τηλεφώνων.
Τα περιστατικά αυτά μας προβληματίζουν και μας συνταράζουν για τον ρόλο του σύγχρονου σχολείου και για το κατά πόσο ασφαλή είναι τα παιδιά μας.
Για το φαινόμενο αυτό είμαι πλέον πεπεισμένος ότι χρειάζονται πολύ περισσότερα από μία απλή ενημέρωση, η πραγματοποίηση διαφόρων δραστηριοτήτων και διαλέξεων.
Αναρωτιέμαι, είναι πραγματικά αρκετές αυτές οι κινήσεις ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά να προστατευτούν ή να αποφύγουν τέτοιου είδους συμπεριφορές;
Αν το παιδί έχει υποστεί σχολικό εκφοβισμό συνήθως ντρέπεται να ομολογήσει και να αποκαλύψει την κατάσταση θυματοποίησης του ακόμη και σε πολύ κοντινά του πρόσωπα με συνέπεια να εσωτερικεύει όλη αυτή την αρνητική ενέργεια που σταδιακά θα αποβεί μοιραία για την υπόσταση και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξή του.
Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, αμερικανών επιστημόνων, το τραύμα από όποια μορφή κακοποίησης κι αν προέρχεται – σωματική, ψυχολογική ή λεκτική – έχει μία δραματική επιρροή επάνω και στη δομή και στη χημεία του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου του παιδιού, πράγμα που αποτελεί αιτία εμφάνισης προβλημάτων τόσο στη μάθηση όσο και στη γενικότερη συμπεριφορά του. Η κακομεταχείριση καταστρέφει τις εγκεφαλικές δομές που σχετίζονται με τη λογική σκέψη και τη δυνατότητα να επεξεργαζόμαστε αναμνήσεις και συναισθήματα. Για το λόγο αυτό τα παιδιά που έχουν υποστεί σωματική ή ψυχολογική βία, στην παιδική τους ηλικία αργότερα επιδεικνύουν ιδιαίτερα σκληρή κι επιθετική συμπεριφορά στον χώρο του σχολείου αλλά και γενικότερα ή εγκλωβίζονται για πάντα στον ρόλο του θύματος, εκδηλώνοντας εσωστρέφεια, απαισιοδοξία, υποτονικότητα, ψυχολογικές διακυμάνσεις ή διαταραχές, χαμηλό αυτοσυναίσθημα και καταστάσεις αυτοκτονικού ιδεασμού.
Πρόσφατα είδα στο διαδίκτυο μια ενδιαφέρουσα καμπάνια που έχει ξεκινήσει η οργάνωση ‘Coalition Against Bullying for Children and Youth’ στη Σιγκαπούρη, δημιουργώντας ένα βίντεο κατά του bullying που μικραίνει κάθε φορά που το μοιράζεται κάποιος στα social media.
Το ασπρόμαυρο φιλμ παρουσιάζει ένα μικρό αγόρι που γίνεται θύμα του bullying στο σχολείο και εκφράζει την μοναξιά που αισθάνεται και την ανασφάλεια όπου κι αν βρεθεί, έχει διάρκεια λιγότερη από δύο λεπτά. Κάθε φορά που το μοιράζεται κάποιος στο Facebook, όμως, μικραίνει κατά ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου. Σταδιακά κάθε καινούριος ‘θεατής’ βλέπει μια μικρότερη εκδοχή του βίντεο, με σκοπό να διαδοθεί το μήνυμα ότι η ενημέρωση είναι μέρος της λύσης του προβλήματος.
Το ‘Share it to end it’ είναι ένα βίντεο που στη χώρα μας είναι πιο επίκαιρο από ποτέ και έχει ήδη μοιραστεί στο Facebook πάνω από 50,000 φορές και έχει διαδοθεί από 900,000 χρήστες του Twitter. Σπρωξιές κατά του bullying έχει φτάσει σε πάνω από 6,5 εκατομμύρια ‘φίλους’ στο Facebook ενώ ακόμα 29,6 εκατομμύρια το έχουν παρακολουθήσει μέσα από άλλες διαδικτυακές σελίδες και social media.
