Τραγική η κατάσταση στο χώρο των Μονάδων Ψυχικής Υγείας

Ακολουθεί το Δελτίο Τύπου του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας ΑΡΓΩ σχετικά με την τραγική κατάσταση στο χώρο των Μονάδων Ψυχικής Υγείας

Για άλλη μια φορά τα τελευταία επτά χρόνια η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και της ακύρωσης όλων των επιτευγμάτων της. Η εγκεκριμένη χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν με ευθύνη 65 Μη κυβερνητικών φορέων – Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου είναι μειωμένη κατά 50% για το 2012 και συγκεκριμένα μόλις 45 εκατ. ευρώ, αντί των 90 εκατ. ευρώ που απαιτούνται (82 εκατ. ευρώ για το τρέχον έτος και 8 εκατ. ευρώ οφειλές του 2011). Αντίστοιχες περικοπές αντιμετωπίζουν δυστυχώς και οι μονάδες που λειτουργούν με ευθύνη των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου που αδυνατούν να καλύψουν ακόμα και τις προβλεπόμενες βάρδιες.

Σε ό,τι αφορά τα ΝΠΙΔ, εκτός όμως από τα 45 εκατ ευρώ διαμορφούμενο έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2012 το οποίο τους οφείλεται, δεν έχουν καταβληθεί και 7 εκατ. ευρώ από νοσήλια του ΕΟΠΥΥ, δηλαδή υπάρχει μια συνολική υστέρηση πόρων της τάξης των 52 εκατ. ευρώ.

Λόγω της υστέρησης πόρων δεν υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης ούτε των εξόδων μισθοδοσίας των 3.000 εργαζομένων, ούτε των εισφορών προς το ΙΚΑ, ούτε των βασικών λειτουργικών εξόδων για τις 216 μονάδες ψυχικής υγείας, ούτε και των δαπανών διαβίωσης των 1600 φιλοξενούμενων στις στεγαστικές δομές. Επίσης, δεν μπορούν να καλυφθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε 35.000 λήπτες, με αποτέλεσμα, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο για όλους και μια τραγική κοινωνική συγκυρία, οι εξυπηρετούμενοι των μονάδων αλλά και οι πολίτες γενικότερα να κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς καμία ψυχοκοινωνική υποστήριξη.

Τα ΝΠΙΔ υλοποιούν εδώ και 30 χρόνια σχεδόν ένα πολύ μεγάλο μέρος του προγράμματος Ψυχαργώς και έχουν αναλάβει ένα σημαντικό μέρος (περίπου το 35%)  των δωρεάν παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας του Δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Λόγω της ιδιαίτερα περιορισμένης χρηματοδότησης, έχει υποβιβαστεί η ποιότητα ζωής των εξυπηρετούμενων των Μονάδων (υπάρχει αδυναμία κάλυψης ακόμα και των αναγκών διατροφής τους). Αυτή τη στιγμή οι εργαζόμενοι στις Μονάδες είναι απλήρωτοι εδώ και 6 μήνες, οι προμηθευτές και οι ιδιοκτήτες των κτιρίων 10 μήνες, ενώ οι Μονάδες κινδυνεύουν με διακοπή όλων των παροχών από τις ΔΕΚΟ.

Με τα δεδομένα αυτά είναι πλέον αδύνατο να καλυφθούν ακόμα και οι πιο βασικές ανάγκες λειτουργίας των Μονάδων, καθώς και η διαβίωση των ενοίκων. Το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία τεράστιων λειτουργικών και θεραπευτικών ζητημάτων, με σημαντικότερο την έκθεση σε κίνδυνο της υγείας και της ζωής των μελών μας, που δηλώνουν πλέον καθημερινά τις ανασφάλειές τους, ενώ δυστυχώς κάποιοι εκφράζουν και αυτοκτονικές/ καταθλιπτικές σκέψεις, με τις όποιες δυσάρεστες συνέπειες για όλους μας.

Παρόλο που το πρόβλημα είναι οξύτατο και παρά τις συνεχείς διαμαρτυρίες μας, δεν έχει υπάρξει ως σήμερα καμία εξέλιξη για την κάλυψη όλων των αναγκαίων πόρων του ΚΑΕ 2544. Η αδυναμία λειτουργίας όλων των Μονάδων, λόγω των συσσωρευμένων χρεών  προς εργαζόμενους, προμηθευτές, ιδιοκτήτες κτιρίων και το ΙΚΑ, είναι σήμερα μια πραγματικότητα.  Τα συσσωρευμένα χρέη μας εκθέτουν σε διάφορες αστικές και ποινικές διώξεις και δεκάδες εργαζόμενοι αποχωρούν καθημερινά από τις θέσεις τους αφού έχουν πάνω από 4-6 μήνες να πληρωθούν και η όλη κατάσταση οδηγεί τις Μονάδες Ψυχικής Υγείας σε διακοπή της λειτουργίας τους.

Για τους προαναφερόμενους λόγους, στην πρόσφατη ολομέλεια του Δικτύου στις 5-9-12, τα μέλη του Δικτύου αποφάσισαν ομόφωνα:

1) Η δικηγόρος του  Δικτύου κα Μητροσύλη να συντάξει εξώδικο, προς τον Υπουργό Υγείας και τον Υπουργό Οικονομικών, στο οποίο τα μέλη του Δικτύου θα δηλώνουν την αδυναμία συνέχισης της λειτουργίας των Μονάδων που τους έχει αναθέσει το ΥΥΚΑ λόγω της υποχρηματοδότησης, και θα ζητάνε μέχρι τις 10 Οκτωβρίου:

α)την πλήρη εξόφληση όλων των δαπανών του πρώτου εννεαμήνου του 2012 και την πλήρη κάλυψη των προϋπολογισμών για το υπόλοιπο του 2012

β)την ξεκάθαρη τοποθέτηση του ΥΥΚΑ ότι επιθυμεί την συνέχιση της λειτουργίας των Μονάδων που έχει αναθέσει στους Φορείς και μετά την 1/1/2013 με την υπογραφή σχετικής πενταετούς σύμβασης.

Στην περίπτωση αρνητικής απάντησης στα παραπάνω θα ζητάνε την άμεση εφαρμογή των προβλέψεων περί μεταβίβασης της ευθύνης λειτουργίας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας από τους Φορείς προς το ΥΥΚΑ ώστε να αναλάβει το ΥΥΚΑ πλέον το σύνολο των ευθυνών. Το εξώδικο θα αποσταλεί άμεσα με τη σύμφωνη απόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων των Φορέων.

2) Η λειτουργία όλων των Μονάδων των Φορέων του Δικτύου την Πέμπτη 13-9-12 θα γίνει με προσωπικό ασφαλείας και θα πραγματοποιηθεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας μπροστά στο ΥΥΚΑ στις 10 π.μ., στο πλαίσιο της οποίας το Δίκτυο θα ζητήσει να  ξεκαθαρίσει απόλυτα ο Υπουργός Υγείας την πολιτική βούληση για τη συνέχιση του ΨΥΧΑΡΓΩΣ και τη δέσμευσή του για την πλήρη κάλυψη των αναγκαίων πόρων.

3) Να γίνει ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

4) Να πραγματοποιηθεί Συνέντευξη Τύπου μόλις κατατεθεί το εξώδικο

5) Να προχωρήσουμε σε σύνταξη επιστολών προς τον Πρωθυπουργό, τους αρχηγούς όλων των κομμάτων και όλους τους βουλευτές και ευρωβουλευτές σχετικά με την τραγική κατάσταση των Μονάδων και πραγματοποίηση συναντήσεων με εκπροσώπους κομμάτων και συλλογικών φορέων.

6 Να προχωρήσουμε σε σύνταξη εξωδίκου προς τον ΕΟΠΥΥ για την μη καταβολή των νοσηλίων από το 2011.

7) Να προχωρήσουμε σε αποστολή εξωδίκου ενημέρωσης προς το ΙΚΑ περί μη ευθύνης των ΔΣ των Φορέων για την μη εμπρόθεσμη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών λόγω της υποχρηματοδότησης.

Στο πλαίσιο αυτό και υπό το πρίσμα της διογκούμενης κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, το διπλασιασμό των αυτοκτονιών και την κατά 25% αύξηση των καταθλίψεων, το Δίκτυο θέλει να δηλώσει με κάθε τρόπο ότι πλέον μιλάμε για μια τεράστια κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση. Οι ελλείψεις πόρων θα οδηγήσουν σε διακοπή λειτουργίας όλων των μονάδων, σε απολύσεις έμπειρου και εκπαιδευμένου προσωπικού, σε μεγάλα κενά παρεχόμενων υπηρεσιών, στην ουσιαστική κατάρρευση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και την ακύρωση του προγράμματος Ψυχαργώς.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι η περαιτέρω αύξηση των αυτοκτονιών, η δημιουργία μεγάλου αριθμού αστέγων, το άνοιγμα ξανά πολλών ψυχιατρείων και η μη κάλυψη μεγάλου μέρους του πληθυσμού (ευάλωτου αλλά και γενικού) από υπηρεσίες ψυχικής υγείας.

Πέρα από το κοινωνικό και θεραπευτικό έγκλημα που θα συντελεστεί, η χώρα θα βρεθεί αντιμέτωπη με τη διεθνή κατακραυγή και τις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα απαιτήσει την επιστροφή των 1,4 δισεκατομμυρίων Ευρώ με τα οποία έχει χρηματοδοτήσει την Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα.

Παραμένοντας στη διάθεση σας.

Με εκτίμηση,

Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩ

Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,

Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩ,

Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής