Διελκυστίνδα Τουρκίας – Συρίας για την κατάρριψη του μαχητικού
Ένταση στο κόκκινο και διπλωματικός πυρετός στη σκιά της κατάρριψης του τουρκικού μαχητικού F-4 Phantom, με την Άγκυρα και τη Δαμασκό να δίνουν αντικρουόμενες εκδοχές για το επεισόδιο.
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι το μαχητικό κατερρίφθη σε διεθνή εναέριο χώρο -χωρίς να έχει καταστήσει σαφές εάν κατά την έκτακτη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ την Τρίτη θα κάνει επίκληση του Άρθρου 5 που προβλέπει συντονισμένη αντίδραση της Συμμαχίας. Εν τω μεταξύ επιβεβαιώνει ότι οι Σύροι άνοιξαν πυρ εναντίον τουρκικού αεροπλάνου το οποίο αναζητούσε το μαχητικό F-4 που καταρρίφθηκε από τη Συρία την Παρασκευή.
Για καθαρή παραβίαση εθνικής κυριαρχίας μιλά από την πλευρά της η Συρία, λέγοντας ότι το μαχητικό πετούσε σε ύψος 100 μέτρων (πολύ χαμηλά για να μην ανιχνεύεται από τα ραντάρ) και σε απόσταση ενός με δύο χιλιομέτρων από τις ακτές. Το συριακό υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει ότι το αεροσκάφος θα είχε καταρριφθεί ακόμη και αν ήταν συριακό, αναφέροντας ότι χτυπήθηκε από αντιαεροπορικά πυρά και όχι από κατευθυνόμενο πύραυλο.
Το καθεστώς Άσαντ αναφέρει, μάλιστα, ότι ανέσυρε και παρέδωσε στην τουρκική πλευρά την ουρά του μαχητικού, στην οποία βάσει των όσων υποστηρίζει φαίνονται οι τρύπες από τα αντιαεροπορικά πυρά. Επίσης, η Δαμασκός δηλώνει ότι προτάθηκε την Άγκυρα η σύσταση κοινής στρατιωτικής επιτροπής για να εξεταστεί το επεισόδιο.
Εντός ή εκτός του εναέριου χώρου της Συρίας;
Οι ήδη τεταμένες λόγω του συριακού εμφυλίου σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού επιδεινώθηκαν περαιτέρω με την κατάρριψη του τουρκικού μαχητικού αεροσκάφους, το οποίο βάσει της επίσημης εκδοχής της κυβέρνησης Ερντογάν καταρρίφθηκε σε διεθνή εναέριο χώρο, χωρίς να έχει υπάρξει προειδοποίηση και ενώ οι Σύροι γνώριζαν την ταυτότητά του.
Η Τουρκία ζήτησε την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ για έκτακτες διαβουλεύσεις των Συμμάχων σε περίπτωση που κράτος-μέλος δεχθεί επίθεση ή απειλείται. Από την Τουρκία δεν έχει γίνει επίκληση του πολύ ισχυρότερου Άρθρου 5, το οποίο ορίζει ότι επίθεση σε βάρος κράτους-μέλους αποτελεί επίθεση στο σύνολο του ΝΑΤΟ και απαιτεί συντονισμένη αντίδραση.
Όπως υποστήριξε τη Δευτέρα ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς μετά από μακρά συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, οι συριακές δυνάμεις άνοιξαν πυρ και εναντίον δεύτερου τουρκικού αεροσκάφους το οποίο αναζητούσε το μαχητικό F-4 που καταρρίφθηκε την Παρασκευή χωρίς όμως να το πλήξουν.
Δεν έγινε σαφές πότε συνέβη αυτό το περιστατικό.
Όπως επισήμανε η Τουρκία θα προστατεύσει τον εαυτό της, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, ενάντια στην «εχθρική δράση» της Συρίας, όπως χαρακτήρισε την κατάρριψη του F-4.
Η κατάρριψη του αναγνωριστικού αεροσκάφους «δεν θα μείνει ατιμώρητη», τόνισε ο Αρίντς, επισήμανε πάντως ότι δεν υπάρχει πρόθεση από πλευράς Άγκυρας να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Συρία.
Το μαχητικό δεν έφερε οπλισμό, η κατάρριψή του έγινε «στο διεθνή εναέριο χώρο με εχθρικό τρόπο», υπογράμμισε. Για το ίδιο θέμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Τουρκίας, σύμφωνα με την Hurriyet, είπε ότι η κατάρριψη έγινε με πύραυλο που αναζητά τη θερμική ακτινοβολία «ή ισχυρό λέιζερ» σε διεθνή ύδατα. Κάλεσε μάλιστα άλλες χώρες με καταγραφές του περιστατικού στα ραντάρ τους να προσκομίσουν στοιχεία που θα επιβεβαιώνουν ή θα καταρρίπτουν την τουρκική θέση.
Κόντρα στην εκδοχή της Συρίας, η Τουρκία υποστηρίζει ότι το μαχητικό F-4 κατερρίφθη σε διεθνή χωρικά ύδατα χωρίς προειδοποίηση, και ενώ εκτελούσε εκπαιδευτική πτήση που δεν σχετιζόταν με την παρούσα κρίση στη Συρία.
«Το αεροσκάφος μας χτυπήθηκε σε διεθνή εναέριο χώρο, 13 ναυτικά μίλια έξω από τη Συρία, όταν ο χώρος της είναι 12 μίλια» δήλωσε. Παραδέχθηκε η Τουρκία ότι το διθέσιο F-4 Phantom είχε περάσει πρόσκαιρα στον συριακό εναέριο χώρο, αλλά κατερρίφθη αφού πέρασε στον διεθνή εναέριο χώρο.
Στις αρχικές πληροφορίες που είχαν μεταδώσει την Παρασκευή τουρκικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πως το αεροσκάφος κατερρίφθη οκτώ ναυτικά μίλια από τις συριακές ακτές.
Η Συρία επιμένει αντίθετα ότι επρόκειτο για «καθαρή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας της». Αναφέρει ότι το μαχητικό πετούσε σε ύψος 100 μέτρων και κατερρίφθη από αντιαεροπορικά πυρά και όχι από κατευθυνόμενο πύραυλο.
«Η Συρία αντέδρασε στην κατάρριψη. Έπρεπε να αντιδράσουμε άμεσα, ακόμη και αν το αεροσκάφος ήταν συριακό θα το είχαμε καταρρίψει» δήλωσε τη Δευτέρα ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Τζιχάντ Μακντισί, υπογραμμίζοντας ότι παρά το επεισόδιο η Συρία διατηρεί τη δέσμευσή της σε μία «γειτονική σχέση» με την Τουρκία.
Το ναυάγιο του μαχητικού και οι θέσεις εκτίναξης των πιλότων εντοπίστηκαν την Κυριακή στα ανοιχτά των συριακών ακτών, και οι έρευνες συνεχίζονται για τους δύο χειριστές.
Κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ κάλεσαν την Άγκυρα να επιδείξει ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση, ενώ αποφασίστηκαν και νέες κυρώσεις σε βάρος του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Η Δύση έχει καταδικάσει έντονα την κατάρριψη του αεροσκάφους με την επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Χίλαρι Κλίντον να δηλώνει την Κυριακή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεργαστούν με την Άγκυρα ώστε να δοθεί η αρμόζουσα απάντηση και να προωθηθεί η πολιτική μετάβαση στη Συρία.
Σύροι στρατιωτικοί αυτομόλησαν στην Τουρκία
Την ίδια στιγμή, ένας στρατηγός, δύο συνταγματάρχες και δύο σμηναγοί, καθώς και 33 στρατιώτες του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ αυτομόλησαν στην Τουρκία, όπως μετέδωσαν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Οι Σύροι στρατιωτικοί πέρασαν στο έδαφος της Τουρκίας κατά τη διάρκεια της νύχτας διασχίζοντας τα σύνορα από την επαρχία Χατάι. Το CNN Turk αναφέρει ότι οι στρατιώτες πέρασαν στην Τουρκία μαζί με μέλη των οικογενειών τους, συνολικά 224 άτομα.
Οι ανταποκριτές διεθνών μέσω υπογραμμίζουν ότι αν και η εξέλιξη είναι σημαντική, ουσιαστικά εντάσσεται σε μία σταθερή ροή ανάλογων κινήσεων.
Η Τουρκία έχει στηρίξει ανοιχτά τον αντιπολιτευόμενο Ελεύθερο Συριακό Στρατό, ο οποίος αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του από αποστάτες. Από την έναρξη της εξέγερσης, το Μάρτιο του 2011, στην Τουρκία έχουν καταφύγει περισσότεροι από 33.000 Σύροι για να γλιτώσουν από τη βία.
Πηγή in.gr