«Καλά κάναμε και δεν βιαστήκαμε να βοηθήσουμε την Ελλάδα…»

Σε συνέντευξή της στη γαλλική «Λε Μοντ», η καγκελάριος της Γερμανίας δίνει εξηγήσεις για τον τρόπο που διαχειρίστηκε την ελληνική κρίση και ζητεί από τους εταίρους της περισσότερη δημοσιονομική αυστηρότητα και επενδύσεις στην τεχνολογία.

Η Ανγκελα Μέρκελ φωτογραφίζεται μπροστά στο πορτρέτο του Κόνραντ Αντενάουερ, του καγκελαρίου της γαλλο-γερμανικής συμφιλίωσης. Στο γραφείο της έχει κρεμασμένη και μία φωτογραφία του Χέλμουτ Κολ σε αναπηρική καρέκλα, περιστοιχισμένου από τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και τον Τζορτζ Μπους, το φθινόπωρο του 2009. Ο πατέρας της γερμανικής επανένωσης υπήρξε και πατέρας του ευρώ και η Μέρκελ διεκδικεί την κληρονομιά. «Αισθάνομαι συνεχίστρια του Κόνραντ Αντενάουερ και του Χέλμουτ Κολ», δηλώνει. «Πρέπει όμως να κατανοήσουμε και τους πολλούς Γερμανούς που ανησυχούν για τις οικονομίες τους», προσθέτει. Κατά τη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας στα μέσα της δεκαετίας του 1990 στο φτωχό κρατίδιο του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας, λέει η Μέρκελ, μια Ανατολικογερμανίδα τής είπε: ο Κολ τα έβγαλε πέρα με την πρώην Ανατολική Γερμανία, αλλά δεν θα τα καταφέρει με την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα.

«Είμαστε Ευρωπαίοι»
Η Μέρκελ επιδιώκει να φανεί καθησυχαστική σχετικά με τις προθέσεις της Γερμανίας, η οποία κατηγορείται ότι κλείνεται στον εαυτό της και θέλει να γίνει μια μεγάλη Ελβετία ή μια μικρή Κίνα. «Αυτό ουδόλως ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα», διαβεβαιώνει η καγκελάριος. Αραγε οι Γερμανοί, που τόσο δυσκολεύτηκαν να εγκαταλείψουν το μάρκο, αισθάνονται προδομένοι; «Οχι. Φυσικά όχι. Είμαστε με χαρά Ευρωπαίοι και ξέρουμε αυτά που μας προσφέρει το ευρώ», τονίζει. «Αισθανόμαστε όμως ενισχυμένοι επειδή διαπραγματευθήκαμε σκληρά τα σημεία που είναι ιδιαίτερα σημαντικά για μας».

Η καγκελάριος υπεραμύνεται της στάσης που τήρησε κατά τους μήνες της κρίσης, έναντι των κατηγοριών ότι αντέδρασε υπερβολικά αργά. «Ηταν σημαντικό, προχωρώντας, να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα στη ρίζα. Μια γρήγορη υπόσχεση αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, χωρίς να έχουν πραγματικά επιστρέψει η σταθερότητα και η ευρωστία στη χώρα, δεν θα είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Είμαι πεπεισμένη γι΄ αυτό», λέει η Μέρκελ. Πέτυχε τη συμμετοχή του ΔΝΤ («ήταν σημαντικό για μένα»), την υιοθέτηση από την Ελλάδα ενός προγράμματος λιτότητας «για τρία χρόνια, που είναι πολύ σκληρό και για το οποίο η ελληνική κυβέρνηση αισθάνεται δεσμευμένη» και, τέλος, «την αλληλεγγύη των κρατών-μελών του ευρώ». «Αυτά τα τρία στοιχεία είναι για μένα αδιαχώριστα», λέει η Μέρκελ, η οποία δηλώνει ικανοποιημένη από το γεγονός ότι η Ευρώπη έδειξε πως «είναι ικανή να δρα σε περιπτώσεις ανάγκης».

Το Σύμφωνο Σταθερότητας
Η πίστη της Γερμανίας στην αναγκαιότητα του Συμφώνου Σταθερότητας δεν είναι καινούργια, υπενθυμίζει η Μέρκελ. «Ο Χέλμουτ Κολ, στην εποχή του, είχε αγωνιστεί πολύ για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θυμάστε που επιχειρηματολογούσαμε και για το παραμικρό κόμμα», λέει χαμογελώντας. Παραδέχεται πάντως ότι οι κανόνες αυτοί σε μεγάλο βαθμό εγκαταλείφθηκαν από το Παρίσι και το Βερολίνο. «Ο καγκελάριος Σρέντερ και ο πρόεδρος Σιράκ διέπραξαν σφάλμα το 2004, όταν άσκησαν μεγάλη πίεση για να χαλαρώσει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Αυτό εξασθένησε την κουλτούρα της σταθερότητας στην Ευρώπη».

Ασφαλώς έπρεπε να επιδειχθεί αλληλεγγύη από τη στιγμή που απειλήθηκε η νομισματική Ενωση. «Η σημερινή κρίση του ευρώ όμως έδειξε πόσο σημαντική ήταν αυτή η κουλτούρα της σταθερότητας. Η αλληλεγγύη και η ευρωστία είναι αδιαχώριστες. Για τη Γερμανία, αυτή η κουλτούρα της σταθερότητας ή της ευρωστίας δεν είναι διαπραγματεύσιμη», λέει η Μέρκελ. «Δεν είναι περισσότερο διαπραγματεύσιμη απ΄ ό,τι η απαραίτητη ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», προσθέτει. «Τέλος, πρέπει να το υπενθυμίσουμε, η ζώνη του ευρώ δεν μπορεί να είναι μια Ενωση χρηματοπιστωτικών μεταβιβάσεων».

«Την κρίση τη ζούμε, δεν έχει τελειώσει»

Η ΣΤΑΘΕΡΗ επωδός της Μέρκελ είναι: «Αυτό υπάρχει στις Συνθήκες». Το επιχείρημα είναι κεφαλαιώδες για μια Γερμανία που επιμένει στον σεβασμό του Δικαίου. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης απέρριψε μια προσφυγή κατά του σχεδίου βοήθειας προς την Ελλάδα, όμως δεν αποφάνθηκε επί της ουσίας της. Και αναμένονται και άλλες προσφυγές κατά του σχεδίου σωτηρίας του ευρώ. Η Γερμανία απορρίπτει μια ευρωπαϊκή ομοσπονδία, αλλά επιθυμεί μια Ευρώπη όπου κάθε χώρα διαχειρίζεται έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και φροντίζει για την ανταγωνιστικότητά της. Πρέπει λοιπόν να γίνουν προσπάθειες όπως αυτές που έκαναν οι Γερμανοί στην αρχή της δεκαετίας, όταν ανέβασαν στα 67 τη συντάξιμη ηλικία, και να ξαναμπούν οι χώρες στο μονοπάτι της λιτότητας. Μετά την Ελλάδα, «τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, δηλαδή η Πορτογαλία και η Ισπανία, πρέπει να διανύσουν τώρα το τμήμα του δρόμου που τους αναλογεί. Αυτά που δεν βρίσκονται στο στόχαστρο των αγορών, όπως η Γερμανία, και- όπως είπε ο πρόεδρος Σαρκοζί- η Γαλλία, θα πρέπει κι αυτά να το κάνουν».

Ουδείς έχει τη δύναμη να εμποδίσει τη Μέρκελ να πάρει στον προϋπολογισμό του 2011 «σκληρά μέτρα οικονομιών», συμφώνως προς το Σύνταγμα, που περιλαμβάνει έναν μηχανισμό «τροχοπέδης στο χρέος». «Τη ζούμε, η κρίση δεν έχει τελειώσει και πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις διάφορες επιπτώσεις της», λέει η καγκελάριος. «Οι διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών εκδηλώνονται ακόμη εντονότερα. Πρέπει να επωφεληθούμε από την κρίση για να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά μας».

Αυτός είναι ο δεύτερος άξονας της ανάπτυξης: η Μέρκελ ποντάρει αφενός στην ικανότητα των Ευρωπαίων να προβούν σε μεταρρυθμίσεις και αφετέρου στις τεχνολογίες, οι οποίες αποτελούν τον πλούτο της Γερμανίας, έστω και αν έχασε από την Κίνα τον τίτλο του πρώτου παγκόσμιου εξαγωγέα. «Στη Γερμανία το ζήτημα τίθεται με ιδιαίτερη οξύτητα, επειδή είμαστε μια χώρα που γερνάει. Η Ευρώπη είναι συνολικά μια ήπειρος, η δημογραφία της οποίας δεν είναι δυναμική», εξηγεί. «Γι΄ αυτό να προσέξουμε πολύ να είμαστε προετοιμασμένοι για το μέλλον. Πρέπει να προσέχουμε τα χρέη μας και να προάγουμε την τεχνολογία».
(Αναδημοσίευση από τα ΝΕΑ)