Ο δύσκολος Απρίλης της οικονομίας

ΟΙ ΑΝΘΟΦΟΡΕΣ ανοιξιάτικες ημέρες του Πάσχα δημιουργούν εικόνες φαινομενικής ηρεμίας. Δίδουν ψευδαίσθηση ανάπαυλας, χαλάρωσης και σχόλης. Ωστόσο τούτο το Πάσχα είναι διαφορετικό, δεν μοιάζει με τα προηγούμενα. Η κατάνυξη της Μεγάλης Εβδομάδας πνίγηκε στις πολλές αγωνίες της οικονομικής κρίσης. Ο κόσμος μονολογούσε στους δρόμους για τα λεφτά που δεν φθάνουν και για τους ληστές που καραδοκούν.
Οι έμποροι έτρεμαν μη και μείνουν με τις ακάλυπτες επιταγές στο χέρι, οι επιχειρηματίες για τις δουλειές που δεν ανοίγουν, οι τραπεζίτες για τις καταθέσεις που φεύγουν, ο υπουργός Οικονομικών για τις αμφισβητήσεις των αγορών και για τα δανεικά που δεν βρίσκει, και η χώρα ολόκληρη δείχνει να βυθίζεται σε μαζική κατάθλιψη βλέποντας το μέλλον σκοτεινό και αβέβαιο. Δυστυχώς τα μηνύματα που έρχονται από παντού δεν είναι τα καλύτερα.

Τη Μεγάλη Τρίτη πρωί πρωί ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλος πέρασε το κατώφλι του Μεγάρου Μαξίμου προκειμένου να συναντήσει τον πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου και να του μεταφέρει ακριβώς τα μηνύματα των ξένων και τα σήματα των διεθνών αγορών. Ηδη υπήρχαν ενδείξεις ότι παρά την απόφαση του Τρισέ για άνετη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών και τη συμφωνία για το κοινό μαξιλάρι Βρυξελλών και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ο δανεισμός θα παρέμεινε δύστοκος και ακριβός. Η διεθνής οικονομική κοινότητα παραμένει δύσπιστη, εξαιτίας της δυναμικής του δημοσίου χρέους και των αμφιβολιών για την πιστή εφαρμογή του Προγράμματος Σύγκλισης, όπως και για το βάθος της ύφεσης στην οποία εκτιμάται ότι θα περιπέσει η ελληνική οικονομία. Είχαν επίσης προηγηθεί στα διεθνή ΜΜΕ αναφορές για την πρωτοκαθεδρία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σε ενδεχόμενο σχήμα διάσωσης της Ελλάδας και όλη η προηγούμενη αισιοδοξία φαινόταν να χάνεται σε έναν νέο κύκλο αμφιβολιών και αμφισβητήσεων για τις ελληνικές δυνατότητες.

Ο κ. Προβόπουλος μετέδωσε στον κ. Παπανδρέου ότι η καχυποψία περισσεύει και ότι η πολύμηνη αρνητική δημοσιότητα σε βάρος της χώρας δεν επιτρέπει αισιοδοξία για γρήγορη αποκλιμάκωση των επιτοκίων και ταχεία αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης.

«Μην περιμένετε θαύματα σε μία ημέρα, το πρόβλημα δεν λύνεται με ένα δημοσιονομικό πακέτο, η προσπάθεια θα είναι πολυετής» φέρεται να είπε στον κ. Παπανδρέου ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, επιμένοντας ταυτόχρονα στην ανάγκη να τρέξουν γρήγορα αλλαγές και μεταρρυθμίσεις στην οικονομία, ώστε να δημιουργηθεί η βεβαιότητα παντού ότι «τα πράγματα αλλάζουν στην Ελλάδα».

Οι ίδιες πληροφορίες επιμένουν πως ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας μετέδωσε στον Πρωθυπουργό ότι το εργαλείο των φορολογικών μέτρων τείνει να εξαντληθεί και ότι από εδώ και πέρα είναι απαραίτητο να μεταφερθεί το βάρος της προσαρμογής στο σκέλος των δαπανών, με καταργήσεις και συγχωνεύσεις δημοσίων οργανισμών, διοικητική μεταρρύθμιση, έλεγχο των οικονομικών της Υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των συγκοινωνιακών φορέων και συνολικά της κρατικής δραστηριότητας. Επιπλέον επέμεινε να υπάρξουν αναπτυξιακά αντίμετρα ώστε να μην περιπέσει η οικονομία σε χειμερία νάρκη.

Η κεντρική τράπεζα πιστεύει ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία μόνο ένα σοκ απελευθέρωσης όλων των αγορών θα μπορέσει να αντισταθμίσει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Και υπερασπίζεται το άνοιγμα της αγοράς εργασίας, των κλειστών επαγγελμάτων, της ενέργειας και γενικώς κάθε μορφής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών, θεωρώντας ότι μόνο έτσι θα διαμορφωθεί περιβάλλον ανάπτυξης νέων δραστηριοτήτων.

Την ίδια ώρα στην Ουάσιγκτον ένας δικός μας άνθρωπος, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Λ. Παπαδήμος , βίωνε για λογαριασμό της Ενωσης το έντονα αρνητικό κλίμα που επικρατεί στη διεθνή οικονομική κοινότητα για το ελληνικό πρόβλημα. Ηταν το πρόσωπο που ανέλαβε να διαχειριστεί τη σύγκρουση εξουσιών μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην ενδεχόμενη περίπτωση ενεργοποίησης του κοινού σχεδίου διάσωσης της Ελλάδας. Κατά τα φαινόμενα τα βρήκαν και δεν θα είναι αυτό το πρόβλημα σε μια τέτοια περίπτωση. Αλλωστε, όπως λένε χαρακτηριστικά στη Φραγκφούρτη, βρέθηκαν συνδυασμοί συνεργασίας για χώρες όπως η Λετονία και η Ουγγαρία, θα βρεθούν προφανώς και για την Ελλάδα. Το ζήτημα δεν είναι η συνεργασία Ενωσης και Ταμείου, αλλά η ένταση και ο χαρακτήρας των μέτρων που θα ζητηθούν από την Ελλάδα. Και σε αυτό το σημείο δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες. Θα τα ζητήσουν όλα. Ο κ. Παπανδρέου θα κληθεί να αποδεχθεί όσα αρνήθηκαν όλοι οι έλληνες πρωθυπουργοί από τη Μεταπολίτευση και δώθε. Και αυτό ίσως είναι το μεγάλο πρόβλημα της μεταπασχαλινής περιόδου. Ο ελληνικός σταυρός θα είναι βαρύς και πολύ μακρύς ο δρόμος των παθών…

Η θεραπεία-σοκ και οι πρώτες ενδείξεις
Ο κ. Γ. Προβόπουλος (στη φωτογραφία αποχωρεί από το Μέγαρο Μαξίμου) είναι θιασώτης μιας θεραπείας-σοκ, η οποία θα εκπλήξει τις αγορές και θα μεταβάλει τις διαθέσεις των δανειστών. Κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει με ασφάλεια κατά πόσον επηρεάστηκε ο κ. Παπανδρέου από την ενημέρωση και τις προτάσεις του κ. Προβόπουλου. Αμέσως μετά, πάντως, ακολούθησε μπαράζ ανακοινώσεων και ενεργειών από την πλευρά της κυβέρνησης προς την κατεύθυνση επιβεβαίωσης των διαθέσεων για μεγάλες αλλαγές. Οι προτάσεις για το Ασφαλιστικό αναρτήθηκαν στο Διαδίκτυο για διαβούλευση, ο «Καλλικράτης» ήλθε στο προσκήνιο, επιβλήθηκαν μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων και το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης έγινε γνωστό ότι κυβέρνηση και τράπεζες συναίνεσαν σε ενεργοποίηση του πακέτου βοηθείας για την άντληση ρευστότητας των τραπεζών μέσω του μηχανισμού των εγγυήσεων, με την ελπίδα να διαμορφωθούν συνθήκες απρόσκοπτης χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.

Αντώνης Καρακούσης
(Αναδημοσίευση από ΒΗΜΑonline)