Ευθύμης Λέκκας από το Λος Αντζελες: Οι υπερκρίσιμοι παράγοντες που συντέλεσαν στη μεγάλη καταστροφή

Το κόστος των πυρκαγιών στο Los Angeles έχει ήδη αγγίξει τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό ίσο με το υπολογιζόμενα κόστη του τσουνάμι στην Ινδονησία το 2004 και του τυφώνα Katrina το 2005. Σε ό,τι αφορά τις οικονομικές επιπτώσεις, οι πυρκαγιές στο Los Angeles αποτελούν την χειρότερη καταστροφή στην κατηγορία των πυρκαγιών στον παρόντα αιώνα.

Πέρα από την απόδοση ευθυνών σε πολιτικό επίπεδο για το τι μπορεί να πήγε λάθος σε επίπεδο διαχείρισης, υπάρχουν βασικοί παράγοντες, τους οποίους πρέπει να κατανοήσουμε εάν θέλουμε να περιορίσουμε την πιθανότητα επανάληψης των γεγονότων.
Τους κρίσιμους αυτούς παράγοντες απαριθμεί ο Καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος του Ο.Α.Σ.Π. Ευθύμης Λέκκας, ο οποίος βρίσκεται στο Los Angeles με σκοπό τη συνεργασία με τους επιχειρησιακούς παράγοντες της περιοχής:

Οι ακραία ισχυροί καταβατικοί άνεμοι (katabatic ή flowing downhill winds), η γεωμορφολογία της περιοχής και η παρατεταμένη και ακραία ξηρασία αποτελούν τους τρεις βασικούς παράγοντες αύξησης του κινδύνου σε επίπεδο εξάπλωσης της πυρκαγιάς.

Η ταχύτητα, αλλά και η συχνότητα εμφάνισης των ανέμων αυτών, που είναι γνωστοί και ως devil winds, ενισχύονται ακόμα περισσότερο λόγω της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης.

Επιπρόσθετα στους παραπάνω παράγοντες, ο δομημένος ιστός λειτουργεί ως υπερκρίσιμος παράγοντας αύξησης του βαθμού τρωτότητας του συστήματος, αυξάνοντας ανάλογα το συνολικό βαθμό διακινδύνευσης.

Αναμφίβολα, διαπιστώνουμε από τα γεγονότα ότι μία μεγάλη αστική πυρκαγιά δεν μπορεί εύκολα να αντιμετωπιστεί δεδομένου ότι στις περιοχές σύμπλεξης δασικού και αστικού ιστού (wildland urban interface – WUI), η καύσιμη ύλη κυρίως σε σύγχρονες αστικές περιοχές είναι πολλαπλάσια από αυτήν που εμπεριέχει ένα δάσος.
Και ενώ δεν μπορεί κανείς να αποφύγει τα γεωδυναμικά φαινόμενα (σεισμοί, ηφαίστεια, τσουνάμι), η εξελισσόμενη πυρκαγιά αποτελεί μία σύνθετη καταστροφή, της οποίας τις επιμέρους διαστάσεις υπό συνθήκες εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης δεν είμαστε ώριμοι έως τώρα να διερευνήσουμε.

Η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς υπό αυτές τις συνθήκες καθίσταται μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση, με πολλές παραμέτρους που δεν είναι ακόμα γνωστές. Η έλλειψη έγκαιρης επέμβασης, δυνάμεων, μέσων και διαθέσιμου νερού αποτελούν σαφώς αδυναμίες του όλου συστήματος, καθώς εάν οι επιχειρησιακές δυνάμεις αποτύχουν να θέσουν υπό έλεγχο την πυρκαγιά κατά την έναρξη της υπό τις συνθήκες αυτές, στη συνέχεια τα πάντα θεωρούνται χαμένα.

Πέραν από την επιφανειακή πολιτική προσέγγιση, εκείνο το οποίο θα πρέπει επειγόντως για κάθε καταστροφή να επιτύχουμε είναι η κατανόηση της εξέλιξης των φυσικών φαινομένων, τα οποία είναι πολύ πιο πολύπλοκα από όσο έως τώρα θεωρούσαμε και επιπρόσθετα πολύ πιο σύνθετα, όταν εμπλέκονται συνοδοί δευτερεύοντες κίνδυνοι στην εξέλιξή τους.