Μητσοτάκης: Τη δουλειά που θα κάνουμε τον χειμώνα θα τη βρούμε μπροστά μας το καλοκαίρι

Ομιλία του πρωθυπουργού στην εκδήλωση του υπ. Πολιτικής Προστασίας για την αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου του 2024 – ΒΙΝΤΕΟ

Κύριε Υπουργέ, κύριοι Υφυπουργοί, κύριε Αρχηγέ, αγαπητοί Περιφερειάρχες, Δήμαρχοι, αγαπητά στελέχη της Αυτοδιοίκησης, αγαπητά στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος, των Ενόπλων Δυνάμεων, κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε σήμερα σε αυτό το πολύ όμορφο και ζεστό αμφιθέατρο, όλοι μαζί, για δύο λόγους.

Ο πρώτος έχει να κάνει με την παρουσίαση από τον Υπουργό μιας αντικειμενικής αποτίμησης της αντιπυρικής περιόδου, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από λίγες εβδομάδες.

Ο δεύτερος, όμως, και πιο σημαντικός λόγος είναι για να πούμε -για να σας πούμε, για να σας πω- ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στην καθεμία και στον καθένα ξεχωριστά για την τεράστια προσπάθεια την οποία καταβάλατε στη διάρκεια αυτής της αντιπυρικής περιόδου για να μπορούμε να έχουμε αυτά τα αποτελέσματα.

Και βέβαια, ένα ξεχωριστό «ευχαριστώ» στους δωρητές μας, τους οποίους θα έχουμε την ευκαιρία να τιμήσουμε και να βραβεύσουμε στη συνέχεια, αποδεικνύοντας ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη, το αίσθημα της φιλανθρωπίας, η ανάγκη όλοι να συνδράμουμε σε αυτή την πολύ μεγάλη συλλογική προσπάθεια, ευτυχώς δεν έχει εκλείψει ακόμα στον τόπο μας.

Και, πράγματι, η συνεισφορά σας, ειδικά στη δυνατότητα να προμηθευτούμε σύγχρονα τεχνολογικά συστήματα έγκαιρου εντοπισμού των πυρκαγιών, ήταν απολύτως κρίσιμη. Νομίζω ότι δείχνει και τον δρόμο μιας ακόμα πιο στενής συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου και όλων όσοι θέλουν σε βάθος χρόνου να συνδράμουν αυτόν τον πολύ μεγάλο αγώνα τον οποίο έχουμε ξεκινήσει όλοι μαζί πριν από πέντε χρόνια.

Ο Υπουργός παρουσίασε αναλυτικά τα δεδομένα και τα απολογιστικά στοιχεία αυτής της αντιπυρικής περιόδου. Καθώς τον άκουγα, σκεφτόμουν ποια είναι τα μεγάλα συμπεράσματα τα οποία τελικά μπορούμε να βγάλουμε από αυτή την προσπάθεια και πού θέλουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας ώστε να μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι στην επόμενη αντιπυρική περίοδο.

Προσωπικά, και έχοντας παρακολουθήσει και επιβλέψει τα ζητήματα της πολιτικής προστασίας, θα έλεγα με πολύ μεγάλη επιμέλεια από τότε που με εμπιστεύτηκε ο ελληνικός λαός για πρώτη φορά ως Πρωθυπουργό της χώρας, το 2019, μπορώ να βγάλω, νομίζω, τα εξής συμπεράσματα, αγαπητέ μου Υπουργέ, από την αλλαγή του δόγματος που υλοποιήσαμε σε αυτή την αντιπυρική περίοδο.

Το πρώτο συμπέρασμα το οποίο βγάζω -και ενδεχομένως, θα έλεγα, είναι και το πιο σημαντικό- έχει να κάνει με το γεγονός ότι η συνεργασία αποδίδει. Και όταν αναφέρομαι σε συνεργασία, αναφέρομαι σε αυτή την πολύ μεγάλη προσπάθεια την οποία καταβάλαμε να μπορούμε να εμπλέξουμε όλους τους αρμόδιους σε ένα συνεκτικό σχέδιο, το οποίο ξεκινάει από την πρόληψη, συνεχίζεται με την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς και καταλήγει στην αποκατάσταση, όπου αυτό είναι απαραίτητο.

Και όταν μιλάμε για όλους τους εμπλεκόμενους, αναφέρομαι, πρώτα και πάνω απ’ όλα, στα στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αναφέρομαι στις Δασικές Υπηρεσίες, αναφέρομαι στις Ένοπλες Δυνάμεις, αναφέρομαι στους εθελοντές μας, οι οποίοι, θα έλεγα, για πρώτη φορά, όλοι αυτοί οι κρίκοι αυτής της αλυσίδας μπόρεσαν και δούλεψαν και συντονίστηκαν πολύ πιο επιτυχημένα απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Για παράδειγμα, η Δασική Υπηρεσία είναι αυτή η οποία υπέδειξε τα σημαντικά έργα πρόληψης και καθαρισμού των δασών, τα οποία έπρεπε να γίνουν εκτός αντιπυρικής περιόδου. Και η αλήθεια είναι ότι το πρόγραμμα AntiNero διέθεσε παραπάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ σε τέτοιες δράσεις πρόληψης και καθαρισμού, ποσό το οποίο -νομίζω ότι θα μπορεί να επιβεβαιώσει και το Υπουργείο Περιβάλλοντος- είναι πρωτοφανές, μοναδικό, για τα δεδομένα της χώρας.

Τα αποτελέσματα, όμως, τα είδαμε. Θα έλεγα ότι το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο από την παρουσίαση την οποία έκανε ο Βασίλης έχει να κάνει με το γεγονός ότι τα δάση τα οποία κάηκαν φέτος ήταν τελικά πολύ, πολύ λιγότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών και αυτό καταδεικνύει ότι αυτή η προτεραιοποίηση την οποία υιοθετήσαμε ως προς την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων είχε τελικά αποτέλεσμα.

Αυτό συνδυάστηκε βέβαια και με τη δημιουργία καινούργιων δυνάμεων εντός του Πυροσβεστικού Σώματος, και αναφέρομαι κυρίως στις ΕΜΟΔΕ, η οποία συνδυάζεται και αυτή με ένα διαφορετικό δόγμα ως προς την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Ποιο είναι το δόγμα αυτό; Ότι ναι, μπορούμε και έχουμε αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα, χάρη σε εσάς, να παρεμβαίνουμε μέσα στις ίδιες τις πυρκαγιές και να μην περιμένουμε παθητικά την πυρκαγιά να κάψει το δάσος μέχρι που να φτάσει σε έναν δρόμο ή να απειλήσει τον οικιστικό ιστό.

Αυτή είναι μια μεγάλη, μια βασική διαφοροποίηση ως προς το δόγμα αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, την οποία για πρώτη φορά υλοποιήσαμε σε αυτή την έκταση, και νομίζω ότι και με αυτή την αποτελεσματικότητα, φέτος. Και νομίζω ότι τα μαθήματα από αυτόν τον τρόπο αντιμετώπισης των πυρκαγιών θα τα ενσωματώσουμε, θα τα μελετήσουμε ώστε να φροντίσουμε του χρόνου να μπορούμε να είμαστε ακόμα καλύτεροι.

Και το γεγονός ότι μπορούμε πια να είμαστε όλοι μαζί μέσα σε αυτό το «war room» της Πολιτικής Προστασίας όλοι οι αρμόδιοι και να συνεργαζόμαστε και να συντονιζόμαστε και να παίρνουμε πληροφορίες από το πεδίο και να μπορούμε να δίνουμε τις σωστές εντολές για το τι πρέπει να γίνει και να μην κάνει ο καθένας του κεφαλιού του, είναι μια πολύ σημαντική κατάκτηση διαλειτουργικότητας, η οποία μας έχει κάνει, πιστεύω, πιο αποτελεσματικούς σε σχέση με το πώς ήμασταν στο παρελθόν.

Το δεύτερο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω μελετώντας τα στοιχεία αυτής της αντιπυρικής περιόδου έχει να κάνει με το γεγονός ότι η τεχνολογία μπορεί πράγματι να είναι ένας υπερπολύτιμος σύμμαχος σε αυτή την μεγάλη προσπάθεια την οποία κάνουμε να αντιμετωπίσουμε μια κλιματική κρίση η οποία είναι ήδη μαζί μας.

Όταν μιλάμε για τεχνολογία, αναφέρομαι στη δυνατότητα την οποία έχουμε να χρησιμοποιούμε -και να ευχαριστήσω και πάλι τους δωρητές μας- drones για εναέρια επιτήρηση. Διότι αυτό το οποίο άλλαξε φέτος σε σχέση με το παρελθόν είναι η πολύ γρήγορη προσβολή των δασικών πυρκαγιών άμα τον πρώτο εντοπισμό τους. Όσο πιο γρήγορα βλέπουμε έναν καπνό ή μια εστία φωτιάς, τόσο πιο γρήγορα μπορούμε να παρέμβουμε.

Σε συνεργασία με τα εναέρια μέσα, τα οποία για πρώτη φορά πετούν έμφορτα τις δύσκολες μέρες του χρόνου, ο έγκαιρος εντοπισμός είναι αυτός ο οποίος θα κάνει τη διαφορά μεταξύ του να ελεγχθεί μια πυρκαγιά στα πρώτα λεπτά ή να ξεφύγει μια πυρκαγιά, όπως δυστυχώς έγινε έστω μια φορά στην Αττική, και μετά να καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η αντιμετώπισή της, ειδικά αν βρισκόμαστε σε δείκτη επικινδυνότητας «5».

Επομένως, αγαπητέ μου Υπουργέ, και τον επόμενο χρόνο θα πρέπει να έχουμε ακόμα πιο ενεργή παρουσία και να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για τον έγκαιρο εντοπισμό των πυρκαγιών με περισσότερα drones, περισσότερα μέσα, περισσότερη οπτική «εικόνα» του τι πραγματικά συμβαίνει στο πεδίο.

Είναι δεδομένο ότι αυτή η τακτική απέδωσε και αν οι δωρητές μας έχουν οποιαδήποτε αμφιβολία αν τα χρήματά τους έπιασαν τόπο, σας διαβεβαιώνω ότι έπιασαν τόπο. Σας ευχαριστούμε και πάλι πάρα πολύ για την ταχύτητα με την οποία ανταποκριθήκατε στα αιτήματά μας.

Το τρίτο συμπέρασμα στο οποίο αβίαστα καταλήγω είναι ότι δεν δικαιολογείται κανείς εφησυχασμός. Και ο εφησυχασμός προφανώς δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, διότι δυστυχώς οι κλιματολογικές συνθήκες σήμερα είναι πολύ διαφορετικές από αυτές που ήταν πριν από 5 ή 10 χρόνια.

Όσο, λοιπόν, εμείς βελτιωνόμαστε, τόσο πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι δυστυχώς η κλιματική κρίση, ειδικά στη λεκάνη της Μεσογείου, είναι ήδη μαζί μας. Και μπορεί του χρόνου να είμαστε πιο τυχεροί, να χιονίσει περισσότερο, να φυσήξει λιγότερο, να έχουμε λιγότερη εύφλεκτη ύλη, ξέρουμε όμως ότι στατιστικά τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα. Θα έχουμε αύξηση των θερμοκρασιών, θα έχουμε πιο έντονα καιρικά φαινόμενα, θα έχουμε περισσότερες καταιγίδες. Δεν μιλάμε σήμερα για τα θέματα αυτά, διότι εστιάζουμε στην αποτίμηση της αντιπυρικής περιόδου, γνωρίζουμε όμως ότι ο βαθμός ετοιμότητάς μας για την αντιμετώπιση των κλιματικών κρίσεων πρέπει να βαίνει αυξανόμενος.

Αυτή η δουλειά είναι πολύ άχαρη, διότι με το που τελειώνει η μία αντιπυρική περίοδος πρέπει να προετοιμαζόμαστε για την επόμενη. Και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η δουλειά την οποία θα κάνουμε τον χειμώνα στα δάση, είτε είναι δουλειά πρόληψης είτε είναι δουλειά αποκατάστασης, θα τη βρούμε μπροστά μας το επόμενο καλοκαίρι. Και προφανώς αυτή η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί με ακόμα μεγαλύτερη ένταση.

Και βέβαια, επιτρέψτε μου εδώ να δώσω και μία σημαντική ευρωπαϊκή διάσταση σε αυτή την προσπάθεια. Γνωρίζετε, γιατί το έχουμε πει πολλές φορές, ότι η χώρα για πρώτη φορά κατάφερε και εξασφάλισε από ευρωπαϊκούς πόρους ένα τεράστιο για τα δεδομένα της πατρίδας μας πρόγραμμα επενδύσεων στις υποδομές της Πολιτικής Προστασίας, παραπάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ, το πρόγραμμα «ΑΙΓΙΣ». Να συγχαρώ τον Υπουργό και το επιτελείο του, διότι έτρεξαν με πολύ μεγάλη ταχύτητα όλους τους σχετικούς διαγωνισμούς και τα αποτελέσματα αυτού του προγράμματος θα αρχίσουν να φαίνονται από τον επόμενο χρόνο.

Η Ελλάδα, όμως, σήμερα θα έλεγα ότι είναι στη πρώτη γραμμή του εκσυγχρονισμού των υποδομών της πολιτικής προστασίας, αξιοποιώντας ευρωπαϊκούς πόρους για να δημιουργήσουμε πραγματικά ένα σύστημα πολιτικής προστασίας το οποίο θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής αποτελεσματικότητας. Και αυτό έχουμε κάνει.

Κάποιοι παλαιότεροι, και αναφέρομαι ειδικά στους ένστολους, θυμούνται τι παραλάβαμε το 2019 και πού βρισκόμαστε σήμερα. Δεν έχουμε ολοκληρώσει αυτή τη διαδρομή, αλλά σίγουρα και ο πιο κακόπιστος θα αναγνωρίσει ότι έχουμε καταβάλει πολύ μεγάλη προσπάθεια.

Η Ευρώπη πρέπει να είναι αρωγός σε αυτή την προσπάθεια και προσωπικά πρωταγωνιστώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε οι κλιματικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην εστιάζουν μόνο στη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, πώς θα φτάσουμε, δηλαδή, σε αυτό το οποίο αποκαλούμε «net zero» το 2050. Είναι μια πολύ σημαντική προτεραιότητα και προφανώς την υλοποιούμε γιατί είμαστε πρωταγωνιστές στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και έχουμε κάθε λόγο να επενδύσουμε στην καθαρή ενέργεια και στην πράσινη μετάβαση.

Εξίσου σημαντικές, όμως, κυρίες και κύριοι, είναι και οι πολιτικές προσαρμογής στην κλιματική κρίση και η προσαρμογή στην κλιματική κρίση χρειάζεται πόρους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα δεν διαθέτει επαρκείς τέτοιους πόρους, είτε για πολιτικές πρόληψης -όπως ο καθαρισμός των δασών, η καλύτερη διαχείριση των υδάτων- είτε για πολιτικές αποκατάστασης όταν χτυπήσει μια φυσική καταστροφή και θα χρειαστεί το κράτος να τρέξει για να υποστηρίξει πολίτες, επιχειρήσεις να ξανασταθούν στα πόδια τους και να βοηθήσει τα φυσικά οικοσυστήματα να μπορέσουν να επανέλθουν.

Αυτή είναι μια συζήτηση η οποία θα γίνεται με ολοένα και μεγαλύτερη ένταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και προσωπικά πιστεύω ότι πρέπει να πρωταγωνιστήσουμε σε μια συμμαχία τουλάχιστον των χωρών του νότου, των χωρών της Μεσογείου που αντιμετωπίζουν παρεμφερή προβλήματα, έτσι ώστε να μπορούμε να γνωρίζουμε ότι θα έχουμε την υποστήριξη της Ευρώπης και πριν και μετά από μια ενδεχόμενη νέα μεγάλη φυσική καταστροφή.

Το τελευταίο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγω, κυρίες και κύριοι, έχει να κάνει με το γεγονός ότι για πρώτη φορά πιστεύω ότι διαμορφώνεται στη χώρα μια ευρύτερη συλλογική συνείδηση ότι η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων δεν μπορεί να αφορά μόνο και αποκλειστικά το κράτος. Προφανώς το κράτος έχει πάντα τον πρώτο λόγο και η πρώτη ευθύνη του κράτους, είτε μιλάμε για την κεντρική εξουσία είτε μιλάμε για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, είναι η προστασία της ζωής και της περιουσίας των Ελλήνων πολιτών.

Είμαστε, όμως, όλοι συμμέτοχοι σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια και ο καθένας κάνει και πρέπει να κάνει αυτό που του αναλογεί. Και πιστεύω ότι αυτή η συμμετοχή των πολιτών, μέσα από τον καθαρισμό των οικοπέδων και από την εγγραφή στη σχετική πλατφόρμα, ήταν τελικά ένα πρώτο πολύ ενδεικτικό και πολύ ενθαρρυντικό βήμα ότι ο καθένας θα κάνει αυτό το οποίο του αναλογεί και θα στηρίξει αυτή την πολύ μεγάλη συλλογική προσπάθεια, είτε για να προστατεύσει την περιουσία του είτε για να προστατεύσει την περιουσία του γείτονα. Θα μας βοηθήσει, τελικά, να μπορούμε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση τέτοιων ακραίων φαινομένων.

Και νομίζω αυτή είναι η συλλογική συνείδηση την οποία αποκτούμε: ότι μέσα από την ατομική πρωτοβουλία δεν προστατεύουμε μόνο την ατομική περιουσία, αλλά προωθούμε το συλλογικό καλό, βοηθάμε τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής. Πηγαίνετε να ρωτήσετε τους πυροσβέστες οι οποίοι έπρεπε να κάνουν δουλειά εντός του αστικού ιστού, να σας πουν πόσο ανακουφισμένοι ήταν που πολύ λιγότερα οικόπεδα ήταν εστία γρήγορης μετάδοσης της φωτιάς. Όλοι μαζί κάναμε ένα σημαντικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση.

Κλείνω, λέγοντας ότι η σημερινή εκδήλωση προφανώς και δεν προσφέρεται για ανεπίκαιρους πανηγυρισμούς, αλλά για μια αντικειμενική αποτίμηση όσων πετύχαμε και όσων πρέπει να κάνουμε. Διότι, όπως σας είπα, αυτή η προσπάθεια δεν σταματάει ποτέ.

Αλλά είναι μια ευκαιρία να μεταθέσουμε για αύριο ενδεχομένως τον προγραμματισμό του τι πρέπει να γίνει από εδώ και στο εξής και να αναλογιστούμε ότι κυρίως εσείς -δεν αναφέρομαι σε εμάς, αναφέρομαι στους ανθρώπους οι οποίοι βρέθηκαν στο πεδίο- κάνατε κάτι πολύ σημαντικό και πρέπει να είστε υπερήφανες και υπερήφανοι για τη δουλειά την οποία έχετε κάνει, όπως υπερήφανοι είμαστε και εμείς, ως πολιτική ηγεσία, γι’ αυτά τα οποία έχετε πετύχει.

Σας ευχαριστώ πολύ.