Για εμάς η κλιματική κρίση είναι ήδη εδώ – Πρέπει να διαθέσουμε περισσότερα κονδύλια

Μητσοτάκης στο Bloomberg – BINTEO

Joumanna Bercetche: Είναι η τρίτη ημέρα της Διάσκεψης για την Κλιματική Αλλαγή COP29 εδώ στο Μπακού, στο Αζερμπαϊτζάν. Καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες συζητούν νέους τρόπους χρηματοδότησης για την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής, η επιστροφή του Donald Trump στον Λευκό Οίκο παραμένει θέμα συζήτησης. Μαζί μου είναι ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. Είναι υπέροχο να σας έχουμε μαζί μας, κύριε Πρωθυπουργέ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλημέρα. Ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Σας ευχαριστώ πολύ.

Joumanna Bercetche: Βρίσκομαι εδώ επί λίγες ημέρες πλέον, είχα συνομιλίες με αρκετούς, από υπεύθυνους χάραξης πολιτικής μέχρι μερικούς από τους μεγάλους ηγέτες. Πρέπει να πω ότι είναι δύσκολο να μην αισθάνεται κανείς λίγο αποψυχωμένος όταν βλέπει την κατάσταση και την κατεύθυνση προς την οποία κινούμαστε. Πολλές υπηρεσίες προειδοποιούν ότι αυτή θα είναι η θερμότερη χρονιά στα χρονικά. Συνεχίζουμε να βλέπουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να προκαλούν καταστροφές και χάος, ακόμη και στην Ευρώπη. Ποια είναι η αίσθησή σας για το πού βρισκόμαστε όσον αφορά τις φιλοδοξίες για το κλίμα σε σχέση με το πού πρέπει να φτάσουμε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έρχομαι σε αυτές τις διασκέψεις εδώ και αρκετά χρόνια και φαίνεται να επαναλαμβάνεται ένα μοτίβο φιλόδοξων στόχων και προσδοκιών που τελικά δεν εκπληρώνονται. Από την άλλη πλευρά, αν κοιτάξετε την Ευρώπη, γίνονται σημαντικές αλλαγές προς την ενεργειακή μετάβαση, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε ότι οι αλλαγές αυτές πρέπει να επιταχυνθούν.

Προέρχομαι από μια μεσογειακή χώρα, και στη Μεσόγειο η κλιματική αλλαγή εκδηλώνεται ιδιαίτερα έντονα. Είδατε τι συνέβη στην Ισπανία. Είχαμε παρόμοιες πλημμύρες, δόξα τω Θεώ με λιγότερες απώλειες ανθρώπινων ζωών, πέρυσι στην Ελλάδα. Η ανησυχία μου είναι ότι όσο κι αν εστιάζουμε στον μακροπρόθεσμο μετριασμό των επιπτώσεων -και η Ελλάδα σίγουρα κάνει αυτά που της αναλογούν-, πρέπει να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή βραχυπρόθεσμα και να βοηθήσουμε τους πολίτες μας να αντιμετωπίσουν κλιματικές καταστροφές, οι οποίες γνωρίζουμε ότι θα συμβαίνουν με αυξημένη συχνότητα.

Όταν σκεφτόμαστε τη χρηματοδότηση, αυτό δεν αφορά μόνο την παροχή βοήθειας στις φτωχότερες χώρες για την ενεργειακή τους μετάβαση. Αφορά επίσης τη βοήθεια προς τις πιο ώριμες οικονομίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, γεγονός που καθιστά την όλη συζήτηση ακόμη πιο περίπλοκη.

Joumanna Bercetche: Απολύτως. Αλλά επιτρέψτε μου να σας κάνω μια ερώτηση ειδικά για την Ελλάδα. Πέρυσι, είδαμε πολλές πυρκαγιές και ξηρασία. Αναρωτιέμαι αν η Ελλάδα πρέπει να θεσπίσει μια εθνική στρατηγική για να αντιμετωπίσει, ας πούμε, την επαρκή παροχή νερού τα επόμενα χρόνια. Είναι κάτι που σκέφτεστε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, όταν κοιτάμε τους βασικούς δείκτες, καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει μειώσει ταχύτερα τις εκπομπές της, από το 2005, από ό,τι η Ελλάδα. Παράγουμε περισσότερο από το 50% της ηλεκτρικής μας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αυτό θα φτάσει στο 80% μέσα στα επόμενα 5-6 χρόνια. Επομένως, σίγουρα κάνουμε αυτό που μας αναλογεί όσον αφορά στην ενεργειακή μετάβαση στην Ελλάδα.

Ταυτόχρονα, καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Ξοδεύουμε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ για την πολιτική προστασία. Η πρωταρχική υποχρέωσή μας είναι να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές σε περίπτωση καταστροφικού φαινομένου που συνδέεται με το κλίμα.

Ωστόσο, ασφαλώς η διαχείριση του υδατικού μας αποθέματος θα αποτελέσει κρίσιμη προτεραιότητα για το ορατό μέλλον. Γνωρίζουμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με ακραία καιρικά φαινόμενα και με ξηρασία. Έχουμε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για να διασφαλίσουμε ότι χρησιμοποιούμε τα αποθέματα νερού με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα.

Για εμάς, στην Ελλάδα, η κλιματική κρίση είναι ήδη εδώ. Γι’ αυτό τον λόγο υποστηρίζω και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι πρέπει να διαθέσουμε περισσότερα κονδύλια και να συνεργαστούμε περισσότερο όσον αφορά στο ζήτημα της προσαρμογής. Οι μεσογειακές χώρες θα διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την πρωτοβουλία στο μέλλον, καθώς μιλάμε για το ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό χαρτοφυλάκιο για το κλίμα.

Joumanna Bercetche: Ένα από τα θέματα συζήτησης εδώ, σε μια διάσκεψη για το κλίμα, είναι η επιστροφή του Προέδρου Trump στον Λευκό Οίκο. Οι ΗΠΑ τα τελευταία δύο χρόνια απέκτησαν μεγάλη αξιοπιστία στο μέτωπο του κλίματος. Υπάρχει η ανησυχία ότι ο ηγετικός ρόλος των ΗΠΑ θα χαθεί σε έναν βαθμό, δεδομένου ότι η στάση του ίδιου του Προέδρου Trump είναι λίγο πιο επιφυλακτική απέναντι σε πολλές από αυτές τις φιλοδοξίες για το κλίμα και την ατζέντα για το κλίμα. Ποιος πιστεύετε ότι θα αναλάβει το τιμόνι; Θα είναι η Ευρώπη που θα ηγηθεί των συζητήσεων για το κλίμα ή θα είναι η Κίνα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, ας δούμε τι πραγματικά θα κάνει ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Trump. Ελπίζω ότι δεν θα δούμε μια επανάληψη της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού. Δύο γρήγορα σημεία. Πρώτον, η Ευρώπη πρωτοστατεί στην πράσινη μετάβαση, αλλά αντιπροσωπεύουμε το 6% των παγκόσμιων εκπομπών, οπότε είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό μόνοι μας. Καταλαβαίνουμε όμως ότι η εστίαση στην καθαρή τεχνολογία, επίσης από την άποψη της στρατηγικής αυτονομίας, θα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ευρώπη. Σκοπεύουμε να αφιερώσουμε σημαντικά κονδύλια προς αυτή την κατεύθυνση.

Όταν κοιτάζω τις ΗΠΑ, υπάρχει εθνική πολιτική, αλλά υπάρχει επίσης μια επανάσταση στην καθαρή τεχνολογία που λαμβάνει χώρα στις ΗΠΑ, η οποία χρηματοδοτείται κυρίως από ιδιωτικά κεφάλαια. Οι ΗΠΑ είναι μια ιδιαίτερα καινοτόμος οικονομία. Αναμένω ότι πολλές καινοτόμες λύσεις που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση θα εξακολουθήσουν να προέρχονται από τις ΗΠΑ.

Joumanna Bercetche: Διάβασα ότι είχατε τηλεφωνική επικοινωνία με τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο Trump. Μπορείτε να μας δώσετε πληροφορίες, όχι ακριβώς τι συζητήθηκε, αλλά τι αναμένετε από τη δεύτερη θητεία του όσον αφορά στις σχέσεις με την Ευρώπη;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχα μία πολύ φιλική τηλεφωνική συνομιλία με τον Πρόεδρο Trump. Είμαι αρκετά έμπειρος ηγέτης, συνεπώς είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ μαζί του και κατά την πρώτη του θητεία. Φυσικά, ανέδειξα τη σημασία των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Η Ελλάδα είναι πυλώνας σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχουμε συνεργαστεί πολύ στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναμένω αυτή η σχέση να συνεχιστεί.

Κοιτάζοντας τι συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες από την οπτική γωνία της Ευρώπης, θεωρώ ότι αναδεικνύει την αναγκαιότητα να εργαστούμε πολύ σκληρά για να υποστηρίξουμε τη στρατηγική μας αυτονομία και να διασφαλίσουμε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία καθίσταται πιο ανταγωνιστική. Επιστρέφοντας σε αυτό που μας είπε ο κ. Draghi στην έκθεσή του -το συζητήσαμε στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο-, πιστεύω ότι είναι καιρός να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις.

Έχουμε έναν πολύ σαφή κατάλογο στόχων που πρεπει να επιτύχουμε όσον αφορά το πώς μπορούμε να κάνουμε την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική. Θεωρώ ότι υπήρχε ήδη αίσθηση του επείγοντος ότι υστερούμε, ακόμη και πριν από την εκλογή του Προέδρου Trump στον Λευκό Οίκο. Πιστεύω ότι τώρα θα αντιμετωπίσουμε το ζήτημα αυτό με μια ανανεωμένη αίσθηση επείγοντος.

Joumanna Bercetche: Τι θα συμβεί αν ο Πρόεδρος Trump αρχίσει να επιβάλλει δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα; Θα υπάρξει κίνητρο για την Ευρώπη να προβεί σε αντίποινα; Θα μπει σε αυτόν τον εμπορικό πόλεμο αντιποίνων;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι ένθερμος υποστηρικτής του ελεύθερου εμπορίου, ως θέση αρχής δεν πιστεύω στους δασμούς, όπως πιστεύω ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα ήταν κάτι κακό τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για την Ευρώπη. Πιστεύω ότι υπάρχει η δυνατότητα στη σχέση ΗΠΑ-Ευρώπης να συνεργαστούμε με τον Πρόεδρο Trump για να βρούμε μια λύση επωφελή για όλους.

Για παράδειγμα, η Ευρώπη θα επιδιώξει να εισάγει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ. Αναφέρομαι στο υγροποιημένο φυσικό αέριο επειδή καταλαβαίνουμε ότι στο μεσοδιάστημα, μέχρι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, θα χρειαζόμαστε φυσικό αέριο για το ορατό μέλλον. Αυτό σίγουρα θα βοηθήσει όσον αφορά στο εμπορικό μας ισοζύγιο με τις ΗΠΑ.

Πιστεύω ότι υπάρχουν τρόποι να συζητήσουμε με την αμερικανική κυβέρνηση και να βρούμε μια αμοιβαία επωφελή λύση. Πιστεύω πολύ στη διατλαντική εταιρική σχέση. Όταν εξετάζουμε τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος, πρέπει να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τις ΗΠΑ για την αντιμετώπισή τους.

Joumanna Bercetche: Ένα πράγμα που αμφισβητώ είναι η προσέγγιση του Trump στις πολυμερείς συνεργασίες. Γνωρίζουμε από την πρώτη του θητεία ότι προτιμούσε μια διμερή προσέγγιση με τους ηγέτες σε όλο τον κόσμο. Τι σημαίνει αυτό για τη συλλογική θέση και στάση της Ευρώπης απέναντι σε συγκεκριμένες απ’ αυτές τις μορφές συνεργασίας; Συγκεκριμένα, όταν μιλάτε για εμπόριο και για άμυνα, θα είναι η Ευρώπη ενωμένη;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι είναι καλή ερώτηση. Θεωρώ ότι όλοι έχουμε διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ -η Ελλάδα σίγουρα έχει, έχουμε μια συμφωνία αμυντικής συνεργασίας- επειδή η άμυνα αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών σε εθνικό επίπεδο. Αλλά όταν πρόκειται για το εμπόριο πρέπει να επισημάνω ότι συνιστά αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα διαπραγματευτούμε με τις ΗΠΑ ως Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, έχουμε πολύ μεγαλύτερη επιρροή έτσι. Πιστεύω ότι θα δείτε έναν συνδυασμό του να ενισχύουμε τους διμερείς μας δεσμούς, αλλά και να μιλάμε με μία φωνή όταν πρόκειται για την Ευρώπη.

Η πρόκληση για την Ευρώπη είναι, πρώτα απ’ όλα, να φτάσουμε στο σημείο να μιλάμε με μία φωνή γι’ αυτά τα θέματα. Αλλά και πάλι, όπως σας είπα, υπάρχει μια ανανεωμένη αίσθηση του επείγοντος όσον αφορά στο να εστιάσουμε στην ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα. Έχουμε μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που έχει ξεκάθαρα δεσμευτεί να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι θα καταφέρουμε να υλοποιήσουμε την ατζέντα μας.

Joumanna Bercetche: Επιτρέψτε μου να τελειώσω με μια ερώτηση ειδικά για την ελληνική οικονομία. Η Ελλάδα αναπτύσσεται με πολύ υψηλότερους ρυθμούς από τις άλλες οικονομίες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια. Οι χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα δυσκολεύονται. Οι χώρες της περιφέρειας τα πάνε πολύ καλύτερα. Πιστεύετε ότι η οικονομία της Ελλάδας θα μπορέσει να συνεχίσει και να διατηρήσει τη δυναμική που ήδη υπάρχει;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι θα στοιχημάτιζαν πριν από πέντε ή έξι χρόνια ότι η Ελλάδα θα ήταν μια χώρα με πολύ σταθερά δημόσια οικονομικά, που θα αναπτυσσόταν πολύ ταχύτερα από την ευρωζώνη, θα μείωνε το χρέος της με πολύ γρήγορο ρυθμό, θα προσέλκυε επενδύσεις και θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας.

Ναι, είμαι πολύ αισιόδοξος για την ελληνική οικονομία σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Μας απομένουν άλλα τρία χρόνια κυβερνητικής θητείας. Έχουμε μια σταθερή κυβέρνηση που είναι σε θέση να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις. Συνεχίζουμε να προσελκύουμε επενδύσεις. Είχαμε χρονιά-ρεκόρ στον τουρισμό. Κάνουμε σημαντικές επενδύσεις σε τομείς αιχμής, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας.

Πιστεύω ότι έχουμε μια πολύ καλή ιστορία ανάπτυξης, η οποία σίγουρα προσελκύει το ενδιαφέρον της διεθνούς οικονομικής κοινότητας. Αναμένω ότι η ελληνική ανάπτυξη θα συνεχίσει να αποφέρει αποτελέσματα.

Κύριος στόχος μου είναι να διασφαλίσω ότι θα συγκλίνουμε με την Ευρώπη με γρήγορους ρυθμούς και θα καλύψουμε το χαμένο έδαφος της τελευταίας δεκαετίας. Ασφαλώς, η αύξηση των μισθών και η αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής είναι η νούμερο ένα προτεραιότητά μου αυτές τις μέρες.

Joumanna Bercetche: Φανταστικά. Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστούμε που μας μιλήσατε.