Να μη γίνει η καταστροφή η νέα κανονικότητα

Αρθρο Όλγας Γεροβασίλη στο Παρόν

Για ακόμη ένα καλοκαίρι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με καταστροφικές δασικές πυρκαγιές και δυστυχώς γινόμαστε ξανά, για ακόμη μια φορά αυτά τα πέντε χρόνια διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, στο ίδιο έργο θεατές. Από τη μία, να ακούμε διαβεβαιώσεις για ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού, από την άλλη να βλέπουμε την κατάσταση να φεύγει εκτός ελέγχου κι ενώ οι επιστήμονες είχαν προειδοποιήσει από καιρό για τον πολύ μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας λόγω του εκρηκτικού μείγματος υψηλών θερμοκρασιών και πολύ ισχυρών ανέμων.

Καμιά δικαιολογία πλέον δεν μπορεί να γίνει ανεκτή. Οι ευθύνες είναι τεράστιες. Όταν η φωτιά στη Βορειοανατολική Αττική έχει φτάσει στον αστικό ιστό, μόλις λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, αυτό σημαίνει ότι έχει καταρρεύσει κάθε γραμμή άμυνας και ταυτόχρονα κάθε έννοια ασφάλειας για τον πολίτη, παρά τις ηρωικές και υπεράνθρωπες προσπάθειες των πυροσβεστών και των εθελοντών.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης είναι η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση της εποχής μας. Ωστόσο, αυτή η τεράστια πρόκληση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με λόγια, με υποσχέσεις και με φθηνές δικαιολογίες. Δυστυχώς, αυτός είναι ο δρόμος που ακολουθούν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτά τα πέντε χρόνια μετά από κάθε καταστροφή μέχρι να έρθει η επόμενη. Από την Ανατολική Αττική και την Εύβοια το 2021, στη Ρόδο και τον Έβρο το 2023, φέτος στη Βορειοανατολική Αττική.

Για να σταθούμε ως χώρα στο ύψος των περιστάσεων, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι μια ριζική και ουσιαστική αλλαγή φιλοσοφίας στο τρόπο που στεκόμαστε απέναντι στις καταστροφές από τις πυρκαγιές. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει η αντιμετώπισή τους να καταστεί ένα ζήτημα που θα μας απασχολεί όλη τη χρονιά και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες όπου εκδηλώνονται πυρκαγιές και μόλις μπει το φθινόπωρο να τα ξεχνάμε όλα. Συνεπώς, η λέξη κλειδί είναι η λέξη “πρόληψη”.

Χρειαζόμαστε ένα σοβαρό και ολιστικό σχέδιο, σαν αυτό που προέβλεπε το σχέδιο νόμου που παραδώσαμε το 2019 στην νεοεκλεγείσα τότε κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας για την πολιτική προστασία, το οποίο έλυνε τα ζητήματα που είχαν να κάνουν με το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων και όριζε συγκεκριμένα πρωτόκολλα συντονισμού των συναρμόδιων φορέων. Δυστυχώς, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ακολούθησε με προχειρότητες, με έναν νέο δικό της νόμο που δεν εφαρμόστηκε ποτέ και τέθηκε σε αναστολή ένα μήνα μετά την ψήφισή του.

Ταυτοχρόνως επείγει η ενίσχυση του πυροσβεστικού σώματος που μετρά σχεδόν 3.000 οργανικά κενά, τα οποία θα ήταν 1.000 παραπάνω, αν μόνο μετά από Επίκαιρη Ερώτησή μου ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο και πιέσεις του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία δεν είχε αρχίσει μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο η διαδικασία μονιμοποίησης 876 πυροσβεστών πενταετούς υποχρέωσης. Είναι μάλιστα αδιανόητο και μόνο να ανοίγει συζήτηση για μείωση του εισοδήματος των Πυροσβεστών Πενταετούς Υποχρέωσης και των Συμβασιούχων σε περίπτωση τραυματισμού. Και βεβαίως, η επάρκεια σε εναέρια μέσα είναι ένα ζήτημα που μας απασχολεί και θα μας απασχολεί όσο οι καιρικές συνθήκες επιδεινώνονται. Τέλος, δεν είναι δυνατόν να έχει αξιοποιηθεί μόλις το 1% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την αντιπυρική προστασία.

Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να γίνει η καταστροφή μια νέα ζοφερή κανονικότητα. Αν δεν σπάσουμε αυτό τον φαύλο κύκλο της καταστροφής, σε λίγο θα ζούμε σε έναν τόπο αβίωτο για εμάς, για τα παιδιά μας και για τα παιδιά των παιδιών μας. Πολλοί επιστήμονες μιλούν ήδη για κλιματική κατάρρευση και για τον κίνδυνο ερημοποίησης ολόκληρων περιοχών. Είναι ιστορικό μας καθήκον και χρέος μας απέναντι στο αύριο να αποτρέψουμε αυτή την εφιαλτική προοπτική. Και προφανώς, αυτό το κορυφαίο ζήτημα δεν μπορεί να παρά να είναι και στην προμετωπίδα της μεγάλης συζήτησης που έχει ανοίξει τον τελευταίο καιρό για τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων.