Στις 13 Μαΐου η συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν στην Άγκυρα

Συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της έκτακτης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες – ΒΙΝΤΕΟ

Σπύρος Μουρελάτος (ΑΝΤ1 – ΑΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, είχαμε μία άτυπη Σύνοδο η οποία μονοπωλήθηκε κατ’ ουσίαν από τις διεθνείς, πολύ επικίνδυνες, εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την περίμετρό μας. Θέλω να μου απαντήσετε εάν είστε ικανοποιημένοι, ως ελληνική αποστολή, από το κείμενο συμπερασμάτων και για το Ιράν-Ισραήλ, το κεφάλαιο αυτό, αλλά και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Αν επιβεβαιώνετε πως υπήρξαν κάποιοι εταίροι μας οι οποίοι ζήτησαν κάτι περισσότερο σε ό,τι αφορά την προοπτική της Άγκυρας και την ενταξιακή της προοπτική.

Θέλω να μου απαντήσετε επίσης στο τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, που θεώρησε μη αποδεκτή τη διασύνδεση της ευρωτουρκικής προοπτικής και της επίλυσης της προόδου στο Κυπριακό. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τα συμπεράσματα, έτσι όπως διαμορφώθηκαν χθες το βράδυ, και ως προς τα ζητήματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη όλα τα μέρη να εργαστούν έτσι ώστε να αποτρέψουμε μία περαιτέρω κλιμάκωση αυτής της κρίσης και μία επέκταση των συγκρούσεων. Νομίζω ότι αυτό είναι το κύριο μέλημα.

Και θέλω να τονίσω, βέβαια, ότι πέραν της αυτονόητης στήριξης που παρέχουμε στο Ισραήλ απέναντι στην πρωτοφανή επίθεση που δέχθηκε από το Ιράν, θεωρώ επίσης εξαιρετικά θετικό ότι εξακολουθεί να υπάρχει και στα συμπεράσματα μία αναφορά στην κατάσταση στη Γάζα, όπου πράγματι η ανθρωπιστική κρίση είναι τέτοια που απαιτεί μία άμεση κατάπαυση του πυρός, κάτι το οποίο ζητείται και πάλι στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ως προς τα ζητήματα που αφορούν τώρα την Τουρκία, θεωρώ ότι τα συμπεράσματα είναι ικανοποιητικά και για την Ελλάδα και για την Κύπρο. Γίνεται μία ρητή αναφορά στο πλαίσιο των προηγούμενων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το οποίο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίον μπορούν να βελτιωθούν οι ευρωτουρκικές σχέσεις: με έναν τρόπο ο οποίος θα είναι σταδιακός, αλλά υπό προϋποθέσεις και αναστρέψιμος σε περίπτωση που η Τουρκία αλλάξει συμπεριφορά.

Και, βέβαια, νομίζω ότι είναι απολύτως σαφές ότι η πρόοδος των ευρωτουρκικών σχέσεων επηρεάζεται προφανώς και από τις εξελίξεις στο Κυπριακό, κάτι το οποίο θα έλεγα ότι αποδεικνύεται από τη σχετική παράγραφο στα συμπεράσματα. Οπότε νομίζω ότι υπάρχει μία γενικότερη ικανοποίηση και στην Ελλάδα και στην Κύπρο για την τελική διαμόρφωση του κειμένου.

Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Θα ήθελα να επιμείνω στο θέμα της Τουρκίας, διότι τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε να επανέρχονται κάποιες προκλητικές δηλώσεις από την πλευρά της με αφορμή την δημιουργία των δύο θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο. Τελευταία περίπτωση είναι αυτή του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας, το οποίο σε πηγές του αναφέρει πως «θα αποτρέψουμε τις προσπάθειες της Ελλάδας να καθιερώσει ένα μονομερές καθεστώς». Αν αυτό το κλίμα επηρεάζει και την επίσκεψή σας στην Άγκυρα για τη συνάντηση με τον κ. Erdoğan τον Μάιο και αν έχει οριστικοποιηθεί η ημερομηνία της επίσκεψής σας εκεί.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ξεκινήσω με το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας: πράγματι έχει οριστικοποιηθεί η ημερομηνία, θα είναι η 13η Μαΐου η ημέρα στην οποία θα βρεθώ στην Άγκυρα, ανταποδίδοντας την επίσκεψη του Προέδρου Erdoğan.

Τώρα, ως προς το πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, κοιτάξτε κ. Καντέλη, η Ελλάδα ασκεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο Αιγαίο με βάση το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας. Από εκεί και πέρα, προκαλεί και σε εμένα εντύπωση αυτή η παντελώς αδικαιολόγητη αντίδραση της Τουρκίας για μία πρωτοβουλία η οποία στο κάτω-κάτω έχει περιβαλλοντικό χαρακτήρα.

Η Ελλάδα θα προχωρήσει στη δημιουργία αυτών των θαλάσσιων πάρκων, όπως έχω δεσμευτεί και στο πρόσφατο συνέδριο των Ωκεανών το οποίο διοργανώθηκε στην Αθήνα.

Επιτρέψτε μου μια γενικότερη παρατήρηση: δεν θεωρώ ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, η οποία είναι αναμφισβήτητη και μετρήσιμη, οδηγεί αυτόματα στην υπόθεση εργασίας ότι οι βασικές θέσεις της Τουρκίας όσον αφορά στο κρίσιμο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν αλλάξει. Οι θέσεις αυτές παραμένουν θέσεις οι οποίες είναι βαθιά προβληματικές για την πατρίδα μας.

Αυτό όμως δεν μας απαγορεύει να μπορούμε να συζητούμε, να διαμορφώνουμε ένα γενικότερο καλό κλίμα και να επενδύουμε περισσότερο στη θετική ατζέντα και λιγότερο στα θέματα τα οποία μας χωρίζουν και στα οποία ξεκάθαρα διαφωνούμε.

Να αναφέρω ένα παράδειγμα μόνο: αύριο θα βρεθώ στη Μυτιλήνη και νομίζω ότι αν κάνετε ένα ρεπορτάζ στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου θα δείτε πολύ μεγάλους βαθμούς ικανοποίησης από το γεγονός ότι οι Τούρκοι μπορούν να ταξιδεύουν στα νησιά αυτά για λόγους αναψυχής με διευκόλυνση βίζας. Είναι μια σημαντική στήριξη της τοπικής οικονομίας και νομίζω μια απτή απόδειξη ότι η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων μπορεί να έχει τελικά μετρήσιμα αποτελέσματα προς όφελος και των δύο λαών.

Μαρία Ψαρά (STAR): Κύριε Πρόεδρε, παρά τις πιέσεις να μην απαντήσει το Ισραήλ, ο Πρωθυπουργός Netanyahu επιμένει ότι θα απαντήσει σε χρόνο που θα επιλέξει. Ανησυχείτε μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σπιράλ συνεχών πολεμικών επεισοδίων και συγκρούσεων στην περιοχή μας; Τι μπορεί να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση και μετά τη συζήτηση που είχατε χθες βράδυ και αν τελικά θα χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Ένωση για να πιέσει και το Ισραήλ;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θεωρώ ότι και τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αλλά και οι δημόσιες δηλώσεις που έχουν γίνει από Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά και από την ηγεσία των ΗΠΑ, κατατείνουν ακριβώς στην ανάγκη να πειστεί το Ισραήλ να μην προχωρήσει σε μία κλιμάκωση η οποία θα οδηγήσει στη συνέχεια -όπως είπατε και εσείς- σε ένα περαιτέρω σπιράλ ακόμα μεγαλύτερης έντασης στη Μέση Ανατολή.

Είναι σαφές ότι το Ιράν πρέπει να απομονωθεί για τη συμπεριφορά του εις βάρος του Ισραήλ, αλλά, θα έλεγα, και όχι μόνο. Πιστεύω ότι εάν το Ισραήλ επιδείξει και μία μεγαλύτερη κατανόηση στα ζητήματα που αφορούν στη Γάζα και λάβει υπόψιν του τις εκκλήσεις όλων μας για μία κατάπαυση του πυρός και για μία ουσιαστική ανθρωπιστική στήριξη του δοκιμαζόμενου λαού της Γάζας, αυτό θα βοηθήσει και συνολικά το Ισραήλ να χτίσει εκείνες τις συμμαχίες που θα του επιτρέψουν πραγματικά να απομονώσει το Ιράν και να καταδείξει ότι είναι μία χώρα που δημιουργεί διαρκώς προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή.

Αλεξάνδρα Βουδούρη (Καθημερινή): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα. Χθες δηλώσατε ότι η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης δεν είναι μία έννοια αφηρημένη. Προς ποια κατεύθυνση κινείται η Ευρωπαϊκή Ένωση; Και, βάσει όσων συζητήσατε σήμερα, τι εξασφαλίζει βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ευρωπαίων πολιτών, ζητούμενο και ενόψει των ευρωεκλογών; Και σε ό,τι αφορά την άμυνα, την αμυντική βιομηχανία, πώς προχωράει η συζήτηση για την έκδοση ευρωομολόγων, πέραν δηλαδή από την πρόταση Letta περί κοινής χρηματοδότησης μέσω του ESM; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, η έκθεση Letta θεωρώ ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση, καταδεικνύοντας το γεγονός ότι η Ευρώπη συνολικά έχει υποχωρήσει ως προς την ανταγωνιστικότητά της τις τελευταίες δεκαετίες.

Είναι πολύ σημαντικό για μία μεσαία χώρα, όπως η Ελλάδα, εξωστρεφή, η ενιαία αγορά να δουλεύει και να δουλεύει πραγματικά και να ξεπερνιούνται διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια τα οποία υπάρχουν. Είναι επίσης πολύ σημαντικό και για τις ελληνικές επιχειρήσεις, τις πιο εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις, να υπάρχει μία ένωση κεφαλαιαγοράς, η οποία θα επιτρέπει στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να αντλήσουν με μεγαλύτερη ευκολία κεφάλαια, αλλά θα επιτρέπει και στους ευρωπαίους επενδυτές να επενδύουν αντίστοιχα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, αντί τα κεφάλαια αυτά να φεύγουν και να πηγαίνουν προς τις ΗΠΑ ας πούμε.

Κατά συνέπεια, θεωρώ ότι αυτή η συζήτηση η οποία γίνεται είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Και θεωρώ ότι θα κάνουμε βήματα για μία ενιαία εποπτεία της ευρωπαϊκής κεφαλαιαγοράς, χωρίς αυτό να ακυρώνει τον ρόλο και των εθνικών αρχών. Είναι μία θέση την οποία η Ελλάδα επί της αρχής τη στηρίζει.

Τώρα, στο ζήτημα του ευρωομολόγου για την άμυνα, νομίζω είμαστε στην αρχή αυτής της συζήτησης, αλλά θέλω να επαναλάβω τη μεγάλη επιμονή με την οποία προσωπικά θα διεκδικήσω ένα ενιαίο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για να στηριχθεί η άμυνα της Ευρώπης.

Είναι σαφές ότι η Ευρώπη έχει βάλει πολλούς φιλόδοξους στόχους: θέλει να κάνει την πράσινη μετάβαση, θέλει να κάνει την ψηφιακή μετάβαση, θέλει να έχει ενιαία άμυνα, αλλά δεν έχει τα απαραίτητα χρηματοδοτικά εργαλεία για να μπορεί να υλοποιήσει αυτές τις πολιτικές.

Τα ιδιωτικά κεφάλαια, για τα οποία σας μίλησα πριν από λίγο, είναι μία πηγή χρηματοδότησης τέτοιων πρωτοβουλιών. Θα χρειαστούν όμως και δημόσιοι πόροι, δημόσιοι ευρωπαϊκοί πόροι. Και η άμυνα θα έλεγα ότι είναι η πρώτη προτεραιότητα την οποία πρέπει να βάλουμε στη συζήτησή μας όταν θα συζητήσουμε για ένα τέτοιο ενιαίο ευρωπαϊκό εργαλείο χρηματοδότησης. Ένα εργαλείο το οποίο πρέπει να κατευθύνει, όμως, τους πόρους του σε σχέδια και σε συστήματα τα οποία θα είναι ευρωπαϊκά και θα εξυπηρετούν τις ανάγκες θωράκισης όλης της ευρωπαϊκής ηπείρου.

Γιάννης Χρηστάκος (MEGA): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα και από εμένα. Μιας και πήγαμε στο κομμάτι της οικονομίας, θα ήθελα να πάμε λίγο στα εσωτερικά, στο εσωτερικό κομμάτι δηλαδή της οικονομίας, και να σας ρωτήσω το εξής: υπάρχει ακόμη στη χώρα μας, το βλέπουμε, το συζητάτε και εσείς και οι Υπουργοί, ακρίβεια. Υπάρχουν κομμάτια της οικονομίας, όπως είναι ο πληθωρισμός, που δείχνει τουλάχιστον μια σταθερότητα σε ένα επίπεδο, αν υποθέσουμε, τα τρόφιμα, για παράδειγμα. Τα καύσιμα, όπως ξέρετε, σήμερα έχει ξεπεράσει η τιμή της βενζίνης τα δύο ευρώ.

Και γενικώς οι πολίτες βλέπουν κάτι το οποίο δεν συνάδει με το δεύτερο κομμάτι, το οποίο θα σας υπενθυμίσω: τις εκθέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που δείχνουν ότι η χώρα μας θα έχει μεγαλύτερη ανάπτυξη από τις προβλέψεις, τις εκθέσεις της Κομισιόν και τα δημοσιεύματα. Σήμερα είδαμε και στο Reuters ένα δημοσίευμα που λέει ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα είναι πάρα πολύ μεγάλη, τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια.

Γιατί δεν συνάδουν αυτές οι δύο απόψεις; Τι είναι αυτό που δεν γίνεται στη χώρα μας και δεν πάει σωστά και δεν βλέπουν οι πολίτες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ερώτημά σας είναι εύλογο. Πράγματι, υπάρχει μία αναντιστοιχία μεταξύ της πραγματικής απόδοσης της οικονομίας -των ρυθμών ανάπτυξης, των θέσεων εργασίας που δημιουργούνται, των επενδύσεων που δρομολογούνται στη χώρα μας- και της αίσθησης μιας σημαντικής μερίδας των πολιτών ότι αυτή η ανάπτυξη πραγματικά τους αφορά. Και το καταλαβαίνω απόλυτα αυτό. Διότι αυτό το οποίο απασχολεί πρωτίστως τους πολίτες σήμερα είναι η ακρίβεια, η οποία επιμένει, και η πίεση που η ακρίβεια βάζει στο διαθέσιμο εισόδημα.

Γι’ αυτό και οι πολιτικές της κυβέρνησης έρχονται ακριβώς ως απάντηση σε αυτό το πρόβλημα. Όταν αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό, το κάνουμε γιατί η οικονομία μας επιτρέπει να το κάνουμε, το κάνουμε όμως και ως ένα «ανάχωμα» απέναντι σε πραγματικές πιέσεις στο διαθέσιμο εισόδημα, ειδικά στα πιο αδύναμα νοικοκυριά.

Για τον πληθωρισμό έχω μιλήσει πολλές φορές, δεν θα κάνω τώρα εκτενή ανάλυση. Θα πω μόνο ότι τα τελευταία στοιχεία από το πληθωρισμό των τροφίμων είναι ενθαρρυντικά. Θα περιμένουμε και τα στοιχεία του επόμενου μήνα. Και ελπίζω βέβαια ότι και το «καλάθι του νοικοκυριού» για το Πάσχα, κι αν μιλάμε για το «καλάθι του νονού», το αρνί και τα θαλασσινά τα οποία τρώμε το Πάσχα και τη Μεγάλη Εβδομάδα, ότι οι τιμές θα είναι λογικές και δεν θα ξεπεράσουν τα περσινά επίπεδα. Γι’ αυτό τουλάχιστον αγωνιζόμαστε.

Τέλος, θέλω να πω ότι η κυβέρνηση θα εξακολουθεί με κάθε τρόπο να στηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα αλλά να διορθώνει και αδικίες. Εδώ θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στην πλατφόρμα για το επίδομα μητρότητας, η οποία άνοιξε σήμερα. Όπως ξέρετε, αφορά αυτοαπασχολούμενες, αφορά αγρότισσες, γυναίκες οι οποίες δεν έπαιρναν το επίδομα αυτό, το οποίο δεν είναι αμελητέο, μιλάμε για 830 ευρώ επί εννέα μήνες.

Ερχόμαστε λοιπόν και διορθώνουμε μία αδικία, ταυτόχρονα στηρίζουμε όμως και άμεσα τον θεσμό της οικογένειας, διότι κάθε στήριξη σε μία οικογένεια η οποία αποκτά ένα παιδί, προφανώς είναι και καλοδεχούμενη και βοηθάει σε αυτή τη συνολική προσπάθεια την οποία κάνουμε να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα μας.

Γεωργία Σκιτζή (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε, θα σας πάω στις ευρωεκλογές και συγκεκριμένα στην υποψηφιότητα του νόμιμα εκλεγμένου Δημάρχου Χειμάρρας και παράνομα φυλακισμένου Φρέντη Μπελέρη, η οποία έχει προκαλέσει, ωστόσο, κάποιες αντιδράσεις από πλευράς της αντιπολίτευσης. Συγκεκριμένα, σας προσάπτουν ότι εμπλέκετε εθνικά και διπλωματικά θέματα στις ευρωεκλογές και ήθελα να σας ρωτήσω πώς ακριβώς απαντάτε.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς θέλω να είμαι σαφής ότι δεν είναι δουλειά μου να μιλώ για μεμονωμένες υποψηφιότητες, καθώς έχουμε 42 υποψηφίους και δεν θέλω σε καμία περίπτωση να φανεί ότι κάνω κάποια διακριτική μεταχείριση υπέρ οποιουδήποτε υποψηφίου. Θα πω όμως ότι η υποψηφιότητα του Φρέντη Μπελέρη έχει αυταπόδεικτα έναν πολύ βαρύ συμβολισμό, τον οποίον νομίζω ότι όλοι όσοι ενδιαφέρονται πραγματικά, και όχι στα λόγια, για τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας στην Αλβανία, τον αντιλαμβάνονται.

Γιώργος Παπακωνσταντίνου (Action 24): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα. Θα παραμείνω κι εγώ στις ευρωεκλογές, αλλά θα πιαστώ από την πολύ ρητή αναφορά που υπάρχει στα συμπεράσματα του σημερινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και αναφέρεται στα μέτρα και στη συνεργασία που πρέπει να επιδείξουν όλες οι χώρες-μέλη, προκειμένου να καταπολεμηθούν, να αντιμετωπιστούν οι πληγές -θα έλεγα εγώ- της παραπληροφόρησης και με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά ακόμα περισσότερο να αποτραπούν ενδεχόμενες προσπάθειες χειραγώγησης και από ξένες χώρες. Θέλω να μου πείτε ποιος είναι ο βαθμός ανησυχίας σας, με δεδομένο ότι σε 52 ημέρες θα στηθούν οι κάλπες για τις ευρωεκλογές.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαίρομαι που μου κάνετε αυτή την ερώτηση, διότι πράγματι στην πρώτη εισαγωγική παράγραφο των συμπερασμάτων υπάρχει μία ρητή αναφορά στην ανάγκη να προστατευθούμε από την παραπληροφόρηση και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης και τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε αυτή την προσπάθεια.

Είναι κάτι για το οποίο έχω μιλήσει πολλές φορές. Είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μιλάμε συνέχεια, διότι γνωρίζουμε σήμερα ότι υπάρχουν ξένες δυνάμεις, οι οποίες θέλουν να παρέμβουν στις εθνικές εκλογές για να προωθήσουν τη δική τους γεωπολιτική ατζέντα.

Ξέρουμε επίσης ότι τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης είναι πια τέτοια που είναι πάρα πολύ εύκολο να κυκλοφορήσουν ψεύτικα βίντεο, ψεύτικα ηχητικά. Να διαδοθούν αυτά πολύ γρήγορα και μετά να πρέπει να τρέξεις να αποδείξεις ότι κάτι το οποίο είναι ψεύτικο είναι πραγματικά έτσι. Αλλά θα το έχει ακούσει πάρα πολύς κόσμος και μετά είναι πάρα πολύ δύσκολο να ακυρώσει κανείς τις πρώτες εντυπώσεις που θα έχουν δημιουργηθεί.

Γι’ αυτό και κάνω πάντα και μια έκκληση, και ενόψει των ευρωεκλογών: οι πολίτες πρέπει να είναι «υποψιασμένοι». Να μην θεωρούν ότι οποιαδήποτε είδηση, οποιοδήποτε βίντεο, οποιαδήποτε πληροφορία διακινείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κατ’ ανάγκην αληθής. Και να επιδιώκουν όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική και ουσιαστική πληροφόρηση. Εκεί και ο δικός σας ρόλος, ο ρόλος των μέσων μαζικής ενημέρωσης, θα έλεγα ότι είναι εξαιρετικά σημαντικός.