Μια σύγκρουση στην Ουκρανία δεν θα έχει κανέναν νικητή

Δήλωση Δένδια μετά τη συνάντηση με Λαβρόφ

Αγαπητέ Sergey, ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση.

Την εκτιμώ ιδιαίτερα, μάλιστα εξαιτίας της παρούσας δύσκολης συγκυρίας.

Σκοπός όλων μας είναι η διατήρηση της Ειρήνης, της Ασφάλειας και της Σταθερότητας στην Ευρώπη.

Επίτρεψε μου πριν μιλήσω για την ασφάλεια στην Ευρώπη, να πω δύο λόγια για τους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών μας.

Επισημαίνω, καταρχάς, ότι πριν λίγες ημέρες, ήταν η επέτειος των γενεθλίων ενός διακεκριμένου προκατόχου σου, του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, του Ιωάννη Καποδίστρια.

Και εμείς δεν λησμονούμε την καθοριστική συμβολή της Ρωσίας στην Ελληνική ανεξαρτησία, το γεγονός ότι πολεμήσαμε στο ίδιο πλευρό ενάντια στον ναζισμό και ότι αποτίσαμε βαρύτατο φόρο αίματος σε αυτή τη μάχη για την ελευθερία. Η Ελλάδα έχασε περίπου 1 εκ. ανθρώπινες ζωές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού της.

Σήμερα, εξετάσαμε την προώθηση των δεσμών μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας.

Στη συνέχεια της συνάντησης μεταξύ του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Προέδρου Putin τον περασμένο Δεκέμβριο.

Και την υιοθέτηση του Κοινού Προγράμματος Δράσεων για την περίοδο 2022-24.

Υπογραμμίσαμε την ανάγκη συνεργασίας σε μια σειρά από σημαντικούς τομείς, όπως η ενέργεια, ο τουρισμός, η καταπολέμηση της πανδημίας.

Είχα την ευκαιρία να ζητήσω από τη ρωσική πλευρά την πραγματοποίηση πτήσεων charter προς την Ελλάδα το καλοκαίρι.

Συμφωνήσαμε, επίσης, να συνεχίσουμε τις επαφές μας και τον πολιτικό διάλογο σε όλα τα επίπεδα, κυρίως για τις διεθνείς εξελίξεις και για την ασφάλεια στην Ευρώπη.

Η ελληνική εξωτερική πολιτική, το έχουμε τονίσει επανειλημμένα, βασίζεται σε θεμελιώδεις αρχές και αξίες που έχουν κατοχυρωθεί στον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.

Η απαγόρευση της χρήσης ή της απειλής χρήσης βίας εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας οιουδήποτε κράτους.

Ο σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας.

Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Και βεβαίως, η τήρηση των δεσμεύσεων που η κάθε χώρα έχει αναλάβει.

Αρχής γενομένης από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την τελική Πράξη του Ελσίνκι, την Χάρτα των Παρισίων του 1990, την Χάρτα για την Ευρωπαϊκή Ασφάλεια του 1999 και άλλα σχετικά κείμενα.

Αυτά τα κείμενα αποτελούν τις θεμελιώδεις αρχές της Ευρωπαϊκής Ασφάλειας.

Και οι αρχές αυτές για εμάς τους Έλληνες είναι και οικουμενικές αρχές. Η Ελλάδα τις σέβεται και τις υπηρετεί.

Η Ελλάδα, επίσης, ως Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Κράτος-Μέλος του ΝΑΤΟ, ως Κράτος-Μέλος του ΟΑΣΕ, σέβεται και εφαρμόζει το σύνολο των συμβατικών δεσμεύσεων της.

Υπογραμμίζω την ενότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συνεισφορά της Ελλάδας σε αυτήν.

Και είναι γνωστό σε ποια συμμαχία η Ελλάδα ανήκει, εδώ και 70 χρόνια.

Αυτό όμως δεν στάθηκε εμπόδιο στην ενίσχυση των διμερών δεσμών μας με την Ρωσία.

Σε λίγους μήνες συμπληρώνονται 20 χρόνια από τη Δημιουργία του Συμβουλίου ΝΑΤΟ-Ρωσίας, ενός οργάνου όπου όλοι διαβουλεύονται ισότιμα.

Η Ελλάδα τασσόταν και τάσσεται πάντα υπέρ ενός ανοιχτού και ειλικρινούς διαλόγου με την Ρωσία σε όλα τα διμερή σχήματα, σε όλα τα πολυμερή σχήματα, προκειμένου να αντιμετωπισθούν όλες οι διαφορετικές προσεγγίσεις και να δοθούν οι κατάλληλες εγγυήσεις για την ειρήνη και την ασφάλεια.

Ακούμε με προσοχή τις ρωσικές ανησυχίες για την ασφάλεια της.

Λαμβάνουμε επίσης υπόψη τις ανησυχίες των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών.

Θεωρούμε ότι τα ζητήματα της Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής Ασφαλείας πρέπει να αντιμετωπιστούν στη βάση ενός διαλόγου, ο οποίος διεξάγεται με τους όρους και τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Στο πλαίσιο αυτό, συζητήσαμε για την κατάσταση στην Ουκρανία και είχα την ευκαιρία να τονίσω τρία σημαντικά ζητήματα.

Πρώτον, την ανάγκη άμεσης αποκλιμάκωσης.

Δεύτερον, ότι εμείς, η Ελλάδα, στηρίζουμε πλήρως την εφαρμογή των Συμφωνιών του Μινσκ, Μινσκ Ι και Μινσκ ΙΙ, από όλες τις πλευρές.

Και τρίτον, και ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα, αναφέρθηκα στην ελληνική ομογένεια, ιδιαίτερα στην Ουκρανία, στην ευρύτερη περιοχή της Μαριούπολης πλησίον της γραμμής επαφής.

Μια ομογένεια, την οποία είχα την ευκαιρία να συναντήσω πριν από δύο εβδομάδες όταν την επισκέφθηκα.

Και θέλω να πω ότι, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεσμεύεται να πράξει ό,τι χρειάζεται για να προστατέψει την ομογένεια που βρίσκεται σε αυτά τα μέρη εδώ και πάρα πολλούς αιώνες.

Όπως έχουμε υποστηρίξει και στο παρελθόν, μια σύγκρουση στην Ουκρανία δεν θα έχει κανέναν νικητή.

Το έχει πει ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα είμαστε όλοι χαμένοι.

Σήμερα, τέλος, είχαμε την ευκαιρία να εξετάσουμε τις ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στο Αιγαίο, την κατάσταση στο Κυπριακό, την κατάσταση στην Συρία, στη Λιβύη, στον Καύκασο.

Όσον αφορά το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, ενημέρωσα τον Κ. Lavrov για τη συνεχιζόμενη τουρκική αποσταθεροποιητική συμπεριφορά και την επιθετικότητα.

Του ανέφερα ότι η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη προφανώς το γεγονός ότι η διεθνής προσοχή είναι στραμμένη σε άλλο σημείο, θέτει ανυπόστατες και παράνομες αξιώσεις έναντι της Ελληνικής κυριαρχίας.

Και, επίσης, ότι όπως και σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα ακολουθεί την πάγια πολιτική της. Τάσσεται υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου, αλλά μόνο υπό όρους του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.

Δηλώνοντας, όμως, ότι θα υπερασπιστεί με κάθε τρόπο την κυριαρχία, τα κυριαρχικά της δικαιώματα και την εθνική της αξιοπρέπεια έναντι οιασδήποτε απειλής.

Αγαπητέ μου κ. Υπουργέ, αγαπητέ Sergey, ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία να βρίσκομαι σήμερα στη Μόσχα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Βλέπουμε την τελευταία περίοδο τη νέα αυτή τουρκική εμμονή, θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε, να αμφισβητεί η Άγκυρα την ελληνική κυριαρχία ακόμα και μεγάλων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, συνδυάζοντάς την, επικαλούμενη αν θέλετε, το γεγονός ότι είναι στρατιωτικοποιημένα. Ποια είναι τα ελληνικά επιχειρήματα έναντι αυτής της τουρκικής θέσης;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ για την ευκαιρία να εξηγήσω κάτι που νομίζω ότι είναι προφανές και είχα την ευκαιρία να το θέσω ξεκάθαρα στο Όσλο προχθές. Η Τουρκία διατηρεί μια πλήρη στρατιά, τη Στρατιά του Αιγαίου, και τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο στην Ευρώπη, απέναντι από τα ελληνικά νησιά. Η Τουρκία επίσης έχει εκδώσει casus belli, μια απειλή πολέμου. Είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη που έχει εκδώσει απειλή πολέμου εναντίον άλλης χώρας, της Ελλάδας, αν η Ελλάδα ασκήσει τα δικαιώματα τα οποία προβλέπονται από το Δίκαιο της Θάλασσας. Και συγκεκριμένα την UNCLOS, τη Διεθνή Συμφωνία για το Δίκαιο της Θάλασσας, την οποία έχουν υπογράψει 168 μέρη, μεταξύ των οποίων, παρεμπιπτόντως, μιας και φιλοξενούμαστε σήμερα εδώ, και η Ρωσία.

Κατόπιν αυτού, νομίζω ότι οι τουρκικές αιτιάσεις είναι απολύτως προσχηματικές. Και μιας και βρίσκομαι εδώ στη Μόσχα, θα μου επιτρέψει ο κ. Lavrov, να κάνω και μια παρατήρηση. Η Συμφωνία για την αποστρατικοποίηση των Δωδεκανήσων αφορούσε όχι την Τουρκία, αλλά την ανησυχία της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Υπέρ αυτής συνομολογήθηκε τότε η αποστρατικοποίηση, σε μια Συνθήκη στην οποία η Τουρκία δεν είχε θέση, δεν την υπέγραψε και άρα δεν αντλεί από αυτή το παραμικρό δικαίωμα. Πέραν όμως όλων των άλλων. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: [Ερώτηση στα ρωσικά]

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας είμαι ειλικρινής, θα ήθελα πάρα πολύ να ξεκινήσουν πάλι οι συνομιλίες για το Κυπριακό. Όμως μέσα σε ποιο πλαίσιο; Στο πλαίσιο των Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Αυτό είναι το πλαίσιο στο οποίο κινούμαστε, αυτό είναι το πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού, η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, και δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεφύγουμε από αυτό.

Δυστυχώς, η τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία απαιτούν την αναγνώριση της τουρκοκυπριακής οντότητας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου ως ανεξάρτητης οντότητας, πριν από την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο, είναι απολύτως παράνομο όσον αφορά το Διεθνές Δίκαιο, και, κατά συνέπεια, θα προσέβλεπα σε μία αλλαγή της τουρκικής και της τουρκοκυπριακής στάσης πριν εκφράσω αισιοδοξία για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό. Άλλωστε, αυτό το οποίο με ρωτάτε αφορά και τη ρωσική πλευρά, γιατί, ως γνωστόν, η Ρωσία είναι ένα από τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, στις αποφάσεις του οποίου αναφέρθηκα. Σας ευχαριστώ πολύ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και μια ερώτηση προς τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Δένδια. Κύριε Υπουργέ, αναφερθήκατε στις εύλογες ανησυχίες της Αθήνας για τις τύχες της ελληνικής ομογένειας που βρίσκεται ένθεν κακείθεν της διαχωριστικής γραμμής, στη Μαριούπολη αλλά και στο Donbass, ιδιαίτερα μετά από το τελευταίο τραγικό περιστατικό στη Granitna. Στις συζητήσεις σας με τον Ρώσο ομόλογό σας υπήρξε κατανόηση από ρωσικής πλευράς; Φεύγετε από τη Μόσχα πιο ήσυχος;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όσον αφορά το ζήτημα της ελληνικής ομογένειας, θα ήθελα να σας πω, το είπα και πριν, ότι την επισκέφθηκα πριν από δύο εβδομάδες. Και επίσης, να επαναλάβω τη δέσμευση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να πράξει ό,τι το δυνατόν για την προστασία τους. Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, είναι για εμάς ιδιαίτερα σημαντικό να γνωστοποιήσουμε, με τον πιο επίσημο τρόπο, το ενδιαφέρον μας στη ρωσική πλευρά, τον κ. Lavrov. Και νομίζω ότι η απάντηση η οποία έλαβα είναι απάντηση σε θετική κατεύθυνση. Θα το παρατηρήσατε άλλωστε και εσείς από τις δηλώσεις του [κ. Lavrov].