Πώς να γίνεις μέτοχος σε πλοίο με ένα ευρώ

Του Ευάγγελου Λιανού*

Τις τελευταίες μέρες το bitcoin (και σχεδόν όλα τα κρυπτονομίσματα) έχει χάσει σημαντικά σε αξία. Γιατί; Λίγο φταίει ο Elon Musk με τα τιτιβίσματά του, λίγο διότι οι επενδυτές (και κάποιες χώρες) κατάλαβαν ότι δεν υπάρχει πραγματική συνδεδεμένη αξία να τα υποστηρίζει, π.χ. χρυσός, κοινό FIAT νόμισμα ή άλλο αξιόγραφο. Και δεν θα αναφερθώ στο DogeCoin ή το Shiba Inu που πολλοί τα θεωρούν «φαντάσματα» κρυπτονομίσματα. Τεχνολογικά όμως είναι όλα τους state-of-the-art (κρυπτο)νομίσματα, τα οποία στηρίζονται στην τεχνολογία του blockchain και DLT, που καθορίζεται από συγκεκριμένους κανόνες και υψηλή ασφάλεια.

Μία από τις σημαντικότερες χρηματοοικονομικές εφαρμογές του blockchain είναι το «Assets Digitization & Tokenization», στα ελληνικά «ψηφιακοποίηση και θρυμματισμός ενσώματων ή άυλων περιουσιακών στοιχείων». Μία διαδικασία κατά την οποία τα δικαιώματα (fractional ownership rights) σε ένα αντικείμενο, αξιόγραφο, ευρεσιτεχνίες κ.λπ. μετατρέπονται σε digital tokens στο blockchain. Η ειδοποιός διαφορά με το bitcoin είναι ότι αυτά τα tokens είναι συμβατικά συνδεδεμένα και αντικατοπτρίζουν πραγματικές αξίες. Επίσης δεν απαιτείται τεράστια ενέργεια για το «mining» αυτών των tokens, όπως στο bitcoin.

Τα NFT (Non-Fungible Tokens) είναι μία μορφή ψηφιακού θρυμματισμού ενός έργου (γνωστού ή μη) καλλιτέχνη που υπάρχει μόνο σε επαληθευμένη ψηφιακή μορφή και μόνο μέσα στο blockchain, και μπορούν να «εκμεταλλευτούν» μόνο από τους ιδιοκτήτες των tokens αυτού του ψηφιακού έργου (με βάση κάποιους κανόνες).

Κάθε token είναι μοναδικό, μια «διακριτική μάρκα», κάτι σαν μία μετοχή με ψηφιακή ένδειξη ιδιοκτήτη, αξίας, λεπτομέρειες διαχείρισης κ.λπ., αλλά με τη δυνατότητα να μπορεί να έχει διαφορετική ιδιότητα, ακόμη και συμπεριφορά (θα το αναλύσουμε αυτό άλλη φορά με λεπτομέρεια). Αξιόλογο είναι ότι η αρχική αξία ενός token μπορεί να είναι πολύ μικρή (ίσως και κάτω από 50 cent ανά token).

Με την αγορά των επενδυτικών περιουσιακών στοιχείων που μπορούν να γίνουν tokenized να είναι πάνω από 500 τρισεκατομμύρια δολάρια, είμαστε στο ιστορικό σημείο που αλλάζει ο τρόπος έκδοσης και διαχείρισης μετοχών και τιτλοποίησης ιδιοκτησιών που υπάρχει από το πρώτο IPO (Initial Public Shares Offering) που έγινε το έτος 1602 για την Dutch East India Company. Εν έτει 2021 ένα περιουσιακό στοιχείο (ακίνητο, αεροπλάνο, γιοτ, αλλά ακόμη και μία υπάρχουσα ή προς ίδρυση επιχείρηση) μπορεί να αντλήσει από token-επενδυτές χρήματα για μετοχικό κεφάλαιο, για δανειοδότηση κ.λπ. Οπότε καταλαβαίνετε ότι τα real asset tokens δεν μπορούν στη λειτουργία τους να συγκριθούν με κρυπτονομίσματα, διότι είναι «ψηφιακές συμμετοχές» σε πραγματικές αξίες και όχι άυλα νομίσματα.

Για παράδειγμα: ένας διαχειριστής πλοίων θέλει να χρηματοδοτήσει ένα νέο του πλοίο. Ενα μέρος μάλλον θα γίνει με κλασικό δανεισμό από τράπεζες και ένα μέρος με μετοχικό κεφάλαιο, όπου σε όλο θα γίνει ψηφιακός θρυμματισμός (digital tokenization) και κάθε token θα έχει π.χ. αρχική αξία 1 ευρώ. Αυτό το token αντιπροσωπεύει ένα μικρό ποσοστό από το μετοχικό κεφάλαιο. Ο διαχειριστής επενδύει τα δικά του χρήματα στα ψηφιακά εκδοθέντα tokens που θα πάνε στο ψηφιακό πορτοφόλι του και ένα άλλο μέρος θα διατεθεί μέσω εξειδικευμένων πλατφορμών (token exchanges) σε πολλούς και διάφορους μεγαλοεπενδυτές και μικροεπενδυτές, οι οποίοι μπορούν να επενδύσουν ξεκινώντας με το ελάχιστο ποσό του ενός ευρώ! Τα δικαιώματα των tokens που θα διατεθούν μπορούν να περιγραφούν με λεπτομέρεια με ψηφιακά έξυπνα συμβόλαια (digital smart contracts) στο blockchain. Kαι βέβαια οι επενδυτές σε tokens ενδιαφέρονται να αμειφθούν και από τα κέρδη διαχείρισης του πλοίου αλλά και από τυχόν υπεραξίες σε περίπτωση πώλησης του πλοίου, όπως και στις κλασικές μετοχές. Με τη διαφορά ότι όλα είναι αυτοματοποιημένα, με ψηφιακή διαχείριση στο blockchain και με ασφάλεια (compliance & security).

Αν είστε τώρα ένας από τους επενδυτές σε tokens και δεν έχετε πάρει μόνο 100 tokens από ένα πλοίο (τα οποία tokens έχετε αγοράσει με δολάρια, ευρώ ή άλλα FIAT νομίσματα ή και κρυπτονομίσματα), αλλά έχετε επενδύσει μέσω tokens σε περισσότερα περιουσιακά στοιχεία διαφόρων τύπων και σε διάφορες χώρες, εξισορροπείτε αρκετά το ρίσκο. Αυτό ακριβώς το οποίο κάνουν τα μεγάλα funds δηλαδή, αλλά με μικρότερα ποσά και χωρίς τα κόστη για ενδιάμεσους, διότι το blockchain παραλείπει πολλούς από τους διαμεσολαβητές τέτοιων συναλλαγών, οπότε υπάρχει μικρότερο διαχειριστικό κόστος.
Τα tokens μπορούν ηλεκτρονικά μέσω blockchain να μεταφέρονται/μεταβιβάζονται απευθείας από ένα ψηφιακό πορτοφόλι (token wallet) σε άλλο ή να ανταλλάσσονται (πώληση/αγορά) με ασφάλεια σε ψηφιακές πλατφόρμες (Regulated Token Exchanges, όπως τα Tzero, INX, OpenFinance, LCX, CTX κ.ά.) ελεγχόμενες από τον αντίστοιχο ρυθμιστή (SEC, BaFin, FINMA κ.λπ.) για χρηματοοικονομικές διαδικασίες της χώρας, όπου λειτουργεί όπως είναι νομοθετημένη και η έγκριση και προσφορά των tokens που ονομάζεται Securities Token Offering (STO) στο παγκόσμιο κοινό / επενδυτές.

Ο ψηφιακός θρυμματισμός περιουσιακών στοιχείων και η προσφορά τους σε μικρούς και επαγγελματίες επενδυτές βασίζονται στη διαδικασία STO – Security Tokens Offering. Μια διαδικασία παρόμοια μεν με τη γνωστή IPO (Initial Public Offering of Company Shares), αλλά σε πολύ μεγάλο βαθμό ψηφιακή (αν όχι τελείως ψηφιακή) και υπό όρους για επενδυτές σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το πού βρίσκεται η επένδυση.

Η ορθότητα και εμπιστοσύνη μεταβιβάσεων των tokens και των οικονομικών ή άλλων οφελών που έχει ο κάτοχός τους στηρίζεται στη χρήση πιστοποιημένων έξυπνων προγραμμάτων ψηφιακών συμβολαίων (programmable digital smart contracts), τα οποία ελέγχουν και αντιδρούν σε καταστάσεις ή αλλαγές – είτε μέσω του ίδιου του blockchain είτε μέσω άλλων συστημάτων ελέγχου, όπως τα blockchain oracle, τα οποία είναι οντότητες που συνδέουν και τροφοδοτούν το blockchain με πληροφορίες και δεδομένα από τον μη ψηφιακό κόσμο.

Εχουν ήδη πραγματοποιηθεί αρκετά STO, όπως το St. Regis Αspen Resort, το οποίο άντλησε 18 εκατ. δολάρια, το TIGRIS S17A Berlin Immobilie που άντλησε 2 εκατ. ευρώ κ.ά. Επίσης, πολλές τράπεζες επεξεργάζονται και πραγματοποιούν STO για τα δικά τους και των πελατών τους περιουσιακά στοιχεία, όπως οι HSBC, BNP Paribas, Citi, Mizyho, Lloyds, Commerzbank. Στην Ελλάδα υπάρχουν κινήσεις και σίγουρα σύντομα θα δούμε τον πρώτο ελληνικό θρυμματισμό περιουσιακού στοιχείου με τεχνολογία αλυσοδεσμού. Είναι η εξέλιξη του IPO σε STO. Οπως κάποτε πήγαμε από την τεχνολογία της επιστολής με γραμματόσημο στο email του Ιnternet.

* Ο κ. Ευάγγελος Λιανός είναι co-Chair της Παγκόσμιας Οργάνωσης FIBREE.org, που ασχολείται με την έρευνα και εφαρμογές του blockchain σε ακίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία, partner στη συμβουλευτική εταιρεία μάνατζμεντ & ανάπτυξης έργων Circlemoon Partners.
Πηγή kathimerini.gr