H απόρρητη έκθεση του ΔΝΤ «αδειάζει» Σόιμπλε

Γιατί είχε δίκιο ο Τσίπρας που ζητούσε επαναδιαπραγμάτευση

Γράφει ο Πολιτικός

Το ΔΝΤ με μια εμπιστευτική έκθεση που φέρνει στη δημοσιότητα η «Καθημερινή» ξαναχτυπάει στην καρδιά τις δημοσιονομικές επιλογές του Γερμανού Υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Βέβαια η αυτοκριτική είναι ελάχιστη καθώς όλα ξεκίνησαν από τις λάθος εκτιμήσεις στους πολλαπλασιαστές και το πώς μετρούσαν τις επιπτώσεις των προγραμμάτων στην πραγματική οικονομία και στα βασικά μεγέθη της. Και φυσικά καμία αναφορά στις βαριές εγκληματικές ευθύνες του αρχιτέκτονα των προγραμμάτων κ. Τόμσεν, ο οποίος συμφωνούσε με τον κ. Σόιμπλε ανεβάζοντας τους στόχους λιτότητας και μέτρων και παράλληλα υπέκυπτε στις πιέσεις να μη γίνεται συζήτηση για το χρέος.
Η αδιαμφισβήτητη αλήθεια είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ έθεσαν και έβαλαν στην ατζέντα του προγράμματος το θέμα του χρέους όταν η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ζητούσε πιστοποιητικό βιωσιμότητας.

Και μπορεί στο εσωτερικό της χώρας αλλά και οι δορυφόροι του Βερολίνου, πρωτοστατούντος του Σόιμπλε, να θέτουν θέμα πλεονασμάτων και μεταρρυθμίσεων, αλλά προσπερνάνε τα βασικά σημεία που δεν τους βολεύουν, αλλά θα πρέπει να απαντήσουν.

Το κείμενο των 38 σελίδων μπορεί να θέτει μια ευρύτερη ατζέντα μεταρρυθμίσεων, πέραν του αφορολογήτου και του ασφαλιστικού, όπου επικεντρώνεται έως τώρα η προσοχή, αλλά θα παρουσιαστεί μαζί με την έκθεση που θα περιέχει την ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους στο Δ.Σ. του Ταμείου, που θα συνέλθει στις 6 Φεβρουαρίου. Οι δύο εκθέσεις, σε συνδυασμό, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό τη στάση που θα κρατήσει το ΔΝΤ στις διαπραγματεύσεις του με την ελληνική κυβέρνηση για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και τη συμφωνία για νέο πρόγραμμα.

Μπορεί κάποιοι ακόμα και στο εσωτερικό της χώρας να ταυτίζονται με τους ακραίους κύκλους της Ευρώπης που εκφράζονται και μέσα από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και να προσπερνούν το θέμα τους χρέους με «εντολή» Σόιμπλε, αλλά η ατζέντα που θα τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από το ΔΝΤ με τους Ευρωπαίους εταίρους και την ελληνική πλευρά θα έχει κυρίαρχο θέμα το χρέος και τη μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα.

Σύμφωνα με την έκθεση οι δεσμεύσεις για την ελάφρυνση του χρέους, που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη βιωσιμότητά του, χρειάζεται να μπουν από την αρχή του προγράμματος και πρέπει να βασίζονται σε ένα ρεαλιστικό μεσοπρόθεσμο στόχο για επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος.

Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει για τα κόμματα της αντιπολίτευσης και θα πρέπει να πάρουν θέση: Υπάρχει θέμα χρέους; Νέα μέτρα ή μείωση των στόχων για τα πλεονάσματα; Νέο πρόγραμμα με γενναία μείωση του χρέους ή εκλογές;
Η έκθεση, όμως, αξιολογώντας το δεύτερο πρόγραμμα, ασκεί βασικά κριτική κυρίως στην ελληνική πλευρά. Παράλληλα όμως είναι αντιφατικές οι εκτιμήσεις και αυτό το κάνει για να μην παραδεχθεί τα τεράστια λάθη του Ταμείου.
Από τη μία μας λέει ότι συντελέστηκε πρόοδος ως προς την υλοποίηση των στόχων του προγράμματος από την περίοδο 2012 -2014- που σε άλλο σημείο της έκθεσης τονίζει ότι ήταν πολύ φιλόδοξοι- και ότι τελικά το πρόγραμμα «ναυάγησε» εξαιτίας των «αρνητικών πολιτικών εξελίξεων» στη χώρα, τα «οργανωμένα συμφέροντα» και την «εύθραυστη κυριότητα» του προγράμματος, που είχαν οι ελληνικές κυβερνήσεις εκείνο το διάστημα. Προσέξτε το ΔΝΤ γράφει στην έκθεση του για τις «αρνητικές πολιτικές εξελίξεις» του 2012-2014 όταν το ίδιο με τις εμμονές του και τα λάθη του από το 2010 είχε «αλλάξει» έξι πρωθυπουργούς και εννιά υπουργούς Οικονομικών. Και ενώ μας λέει για την πρόοδο δεν μας εξηγεί πώς μέσα στο διάστημα τεσσάρων ετών μόνο πέντε από τις 16 αξιολογήσεις που προβλέπονταν ολοκληρώθηκαν και φυσικά πόσο επηρέασαν την πραγματική οικονομία οι καθυστερήσεις των δόσεων.

Τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης πέρα από τις σκοπιμότητες που εξυπηρετούν το ίδιο το ταμείο, είναι τα εξής:

• Ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου με την στήριξη ΠΑΣΟΚ-ΝΔ υπό την πίεση των Ευρωπαίων και την υποχώρηση του ΔΝΤ υιοθέτησε ένα πολύ «φιλόδοξο πρόγραμμα», παρά τις αντίθετες ενδείξεις του Ταμείου που υποστήριζε μια πιο ομαλή προσαρμογή. Το Δ.Σ. του ΔΝΤ ενέκρινε το πρόγραμμα παρά τα ρίσκα που είχε περιγράψει το προσωπικό του. «Η απόφαση εμφάνισε μία μεγάλου ρίσκου ανοχή από το Ταμείο, καθώς αναγνώριζε ότι το ρίσκο μη στήριξης της ελληνικής οικονομίας ήταν μεγαλύτερο τότε και για την Ελλάδα και την Ευρωζώνη».

• Ενώ στην έκθεση αναφέρεται για την πρόοδο του προγράμματος το 2012-2014 και αναφέρεται στην πολιτική αστάθεια δεν απαντά στο ερώτημα γιατί δεν έκλεισε η 5η αξιολόγηση. Βέβαια η έκθεση αναφέρεται στην πρόοδο των αριθμών των φιλόδοξων στόχων για να μας γράψουν στο τέλος οι τεχνοκράτες του ΔΝΤ, η πιο βαθιά απ’ ό,τι αναμενόταν ύφεση και η κατά 30% μείωση των εισοδημάτων «έκαναν την άνοδο της λαϊκής δυσαρέσκειας ασταμάτητη». Συγχρόνως, αναφέρει ότι το πρόγραμμα τον Ιούνιο του 2014 ήταν πλέον «εκτός τροχιάς». Να το ξαναγράψω: το πρόγραμμα τον Ιούνιο του 2014 ήταν πλέον «εκτός τροχιάς». Προφανώς οι τεχνοκράτες πιστεύουν ότι εφαρμόζουν οικονομικά προγράμματα σε δοκιμαστικό σωλήνα και όχι σε χώρα με ανθρώπους και πολιτικές αντοχές.

• Και αφού μας περιγράφουν διαφορά για την πολιτική σταθερότητα και την τροχιά του προγράμματος κάπου ανάμεσα βρίσκεται η αλήθεια που δεν θέλει να ακούσει ο Σόιμπλε: Οποιοδήποτε πρόγραμμα, όσο καλά σχεδιασμένο και να ήταν, δεν θα πετύχαινε κάτω από «αυτές τις δύσκολες καταστάσεις». Το πρόγραμμα θα είχε μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας αν ήταν λιγότερο φιλόδοξο, με λιγότερα θετικές προβλέψεις για την οικονομία, απαιτώντας περισσότερη χρηματοδότηση και μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους.

• Ακριβώς αυτό ζητούσε ο Αλέξης Τσίπρας και συνεχίζει να ζητάει, χαμηλότερα πλεονάσματα και ελάφρυνση του χρέους. Αυτό ζητούσε έστω και με μαξιμαλιστικούς στόχους και όταν ήταν στην αντιπολίτευση.

• Η έκθεση με ένα παράδειγμα δικαιώνει όσους από την αρχή έλεγαν ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει ανεξάρτητα από τα επί μέρους μέτρα που βαφτίζονται «μεταρρυθμίσεις» που θα πρέπει να ληφθούν, αναφέρει χαρακτηριστικά πως από ένα δείγμα 55 χωρών τα τελευταία 200 χρόνια, υπάρχουν μόνο 15 παραδείγματα που είχαν ύφεση πάνω από πέντε χρόνια και καμία από αυτές τις χώρες δεν διατήρησε πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 2% του ΑΕΠ κατόπιν. «Είναι αμφίβολο κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να κάνει ιστορικό ρεκόρ καταφέρνοντας να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% – 4,5% του ΑΕΠ», αναφέρει η έκθεση.

• Ο κύριος Σόιμπλε διάβασε την έκθεση; Συνεχίζει να ζητάει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα; Και αν ναι , δεν θα πρέπει να νομίζει ότι απευθύνεται σε ιθαγενείς και να ζητάει μόνο δημοσιονομικά μέτρα αλλά και μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους!