«Νίπτει τας χείρας της» η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Στις αρμόδιες ελληνικές αρχές παραπέμπει ο πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι τον ευρωβουλευτή Κώστα Χρυσόγονο, σε απάντηση τριών ερωτήσεών του σχετικών με τις καταστροφικές και αντίθετες στο ενωσιακό δίκαιο μνημονιακές πολιτικές σχετικά με την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση και την ανεργία. Ο κ. Ντράγκι υποστηρίζει ότι “όπως συμβαίνει με όλες τις επιμέρους ενέργειες και νομοθετικές διατάξεις οι τελικές αποφάσεις για όλα τα συγκεκριμένα μέτρα λαμβάνονται από τις ελληνικές αρχές”. Ακολουθούν τα κείμενα των ερωτήσεων και των απαντήσεων.

Ερώτηση 1: Από τον Ιούλιο του 2014, κατόπιν απαίτησης της τρόϊκας, η οποία αποτελείται κατά τα 2/3 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα μειώθηκαν δραστικά. Αυτό, σε συνδυασμό με την υψηλή ανεργία και τη μείωση των μισθών που επήλθαν επίσης ως επακόλουθο των μνημονιακών πολιτικών, συνέβαλε στη μείωση των ταμειακών διαθεσίμων των ασφαλιστικών ταμείων κατά 79,8% (!), τα οποία από 2.155 εκατ. ευρώ περιορίσθηκαν στα 435 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα μόλις χρόνο[1].

Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα:

1. Έχει συναίσθηση του κινδύνου κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα;

2. Διαθέτει κάποια πολιτική για την αντιμετώπιση του κινδύνου αυτού, πέρα από τη διαρκή μείωση των ασφαλιστικών παροχών, η οποία οδηγεί σε διαρκώς μεγαλύτερη εξαθλίωση τους ασφαλισμένους;

Ερώτηση 2: Σύμφωνα με το άρθρο 34 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα πρόσβασης στις παροχές κοινωνικής ασφάλισης και στις κοινωνικές υπηρεσίες που εξασφαλίζουν προστασία σε περίπτωση, μεταξύ άλλων, απώλειας της απασχόλησης. Ωστόσο, μετά τις περικοπές που επιβλήθηκαν στα επιδόματα ανεργίας στην Ελλάδα[2] κατ’ απαίτηση της Tρόικας, η οποία αποτελείται κατά τα 2/3 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το ποσοστό των επιδοτούμενων ανέργων είναι μόλις το 11,35 % του συνόλου[3]. Επισημαίνεται εξάλλου ότι, σύμφωνα με τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εργασιακή κατάσταση στην Ε.Ε., προκύπτει ότι το 74,4% των ανέργων είναι μακροχρόνια άνεργοι, ποσοστό που θεωρείται το υψηλότερο στην Ευρώπη[4]. Προβλέπεται μάλιστα, ότι το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα θα μειωθεί με πολύ αργούς ρυθμούς, όπως συνέβη στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα:

1. Με ποιον τρόπο πιστεύει ότι μπορούν να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους οι μακροχρόνια άνεργοι οι οποίοι δεν λαμβάνουν επίδομα ανεργίας;

2. Επιτρέπεται να θυσιάζονται οι άνθρωποι και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στο βωμό της δήθεν δημοσιονομικής “εξυγίανσης” των μνημονίων;

Ερώτηση 3: Το άρθρο 24 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγγυάται το δικαίωμα των παιδιών στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους, ενώ το άρθρο 35 εγγυάται το δικαίωμα του καθενός για προληπτική φροντίδα της υγείας του. Ωστόσο, στην Ελλάδα σήμερα, ως αποτέλεσμα των περικοπών στη δημόσια δαπάνη για την υγεία που έχει επιβάλει η Τρόικα, αποτελούμενη κατά τα 2/3 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, κρίσιμες εξετάσεις για την υγεία της εγκύου και του εμβρύου δεν καλύπτονται από τον ΕΟΠΠΥ. Έτσι π.χ. η δαπάνη της εξέτασης για την κυστική ίνωση (διαδεδομένο κληρονομικό νόσημα), κόστους άνω των 500 eur, πρέπει να καταβληθεί εξ ολοκλήρου από την έγκυο[5] και δεδομένου ότι πολλές Ελληνίδες δεν διαθέτουν το ποσό αυτό, τίθεται σε κίνδυνο η ζωή των ίδιων και των εμβρύων ή των νεογέννητων παιδιών τους. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας που δημοσιεύτηκε πέρυσι, κατά τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής των δολοφονικών μνημονιακών πολιτικών, το ποσοστό των νεκρών εμβρύων στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 21,1%[6] (2), όπως άλλωστε επιβεβαιώθηκε από μελέτες του Πανεπιστημίου του Cambridge[7].

Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αν σκοπεύει να σεβασθεί τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.

Απάντηση

Αξιότιμο μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κύριε Χρυσόγονε,

Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας την οποία μου διαβίβασε ο κ. Roberto Gualtieri, Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή, στις 29 Ιανουαρίου 2015.

Επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω τον ρόλο που διαδραματίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις εργασίες του προγράμματος. Η ΕΚΤ παρέχει συμβουλές και τεχνογνωσία σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων. Στο πλαίσιο αυτό στηρίζει τις γενικές οικονομικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αξιολογεί, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τις συνθήκες οικονομικής πολιτικής που σχετίζονται με την παροχή οικονομικής στήριξης, τις οποίες και επανεξετάζει σε τακτική βάση προκειμένου να παρέχει στοιχεία στους υπουργούς Οικονομικών των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ ώστε να λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τη χορήγηση της στήριξης αυτής.

Όσον αφορά την ερώτησή σας σχετικά με τα ασφαλιστικά ταμεία, τα τελευταία πέντε έτη έχουν εφαρμοστεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα τόσο σε σχέση με τις κύριες όσο και με τις επικουρικές συντάξεις. Αυτές οι σημαντικές μεταρρυθμίσεις απλοποίησαν το ασφαλιστικό σύστημα, που ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό κατακερματισμένο, και βελτίωσαν τις προοπτικές για τη βιωσιμότητά του μακροπρόθεσμα (βλ. την Έκθεση του 2012 για τη γήρανση του πληθυσμού την οποία συνέταξαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής). Επιπλέον, επισημαίνεται ότι ένα από τα βασικά στοιχεία του προγράμματος για την Ελλάδα ήταν να αυξηθεί η συμμόρφωση ως προς την υποχρέωση καταβολής των εισφορών και να καθιερωθεί μια δικαιότερη αναλογιστική βάση. Έτσι, δημιουργείται ένα περιβάλλον στο οποίο τα ασφαλιστικά ταμεία αποκτούν επαρκείς οικονομικούς πόρους και όλοι οι Έλληνες πολίτες καταβάλλουν το μερίδιο των ασφαλιστικών εισφορών που τους αναλογεί.

Όσον αφορά την ερώτησή σας για το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλιση, τα επιδόματα ανεργίας αποτελούν ένα από τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του το κράτος για να μετριάσει τα δεινά της ανεργίας. Ωστόσο, τα επιδόματα αυτά βασίζονται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών και παρέχονται μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Η πιο μακροπρόθεσμη στήριξη σε ευάλωτες ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των μακροχρόνια ανέργων, εξασφαλίζεται μέσω δημόσιων δικτύων προστασίας. Πράγματι, η Ελλάδα έθεσε πρόσφατα σε εφαρμογή το πρώτο σύστημα ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Το σύστημα αυτό, το οποίο εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερης μεταρρύθμισης του συστήματος πρόνοιας, θα έχει τεθεί σε λειτουργία σε εθνικό επίπεδο έως το τέλος του έτους και έτσι θα μπορέσει να συνδράμει αποτελεσματικά και να στηρίξει τους έχοντες ανάγκη. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο ενός άλλου σημαντικού τομέα μεταρρυθμίσεων και πολιτικών που βρίσκονται σε εξέλιξη, οι άνεργοι στηρίζονται ολοένα περισσότερο από πολιτικές ενεργοποίησης-κινητοποίησης που αποσκοπούν στο να διευκολύνουν την επιστροφή τους στην εργασία. Τέλος, και ενώ κάποια μορφή προσωρινής απασχόλησης προσφέρεται στον δημόσιο τομέα πιο βραχυπρόθεσμα, η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να βελτιώσει περαιτέρω το επιχειρηματικό της περιβάλλον προκειμένου να προσελκύσει επενδύσεις και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα, καθώς αυτός είναι ο μόνος τρόπος να επιτευχθεί βιώσιμο υψηλό ποσοστό απασχόλησης.

Όσον αφορά την ερώτησή σας για τις πολιτικές που αφορούν τον τομέα της υγείας, στόχος του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής είναι να σταθεροποιηθούν οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της παροχής υγειονομικής περίθαλψης, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η ποιότητα και ο προσιτός από οικονομικής άποψης χαρακτήρας της παρεχόμενης περίθαλψης. Όπως συμβαίνει με όλες τις επιμέρους ενέργειες και νομοθετικές διατάξεις, είναι σημαντικό να σας υπενθυμίσω ότι οι τελικές αποφάσεις για όλα τα συγκεκριμένα μέτρα που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη λαμβάνονται από τις ελληνικές αρχές.

Με εκτίμηση,
Mario Draghi