Πριν την 8η στάση πληρωμών η Αργεντινή

Έχουμε ακούσει πολλές φορές τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά να επισημαίνει ότι η οικονομία της Ελλάδας δεν πρέπει να γίνει όπως της Αργεντινής ενώ στο βήμα της βουλής έχουμε ακούσει και τον σύμβουλό του κ. Χρύσανθο Λαζαρίδη να επικαλείται το χάος της Αργεντινής…να δούμε όμως το γιατί….

Προχθές τα μεσάνυχτα έληξε και τυπικά η προθεσμία μέσα στην οποία έπρεπε να έχει βρει η Αργεντινή με ποιον τρόπο θα αποφύγει μια ακόμη στάση πληρωμών, την όγδοη της ιστορίας της.

Η περιπέτεια που την έχει οδηγήσει εκεί όπου βρίσκεται σήμερα άρχισε το 2001 και βέβαια με τη στάση πληρωμών που κήρυξε τότε η χώρα. Οι περισσότεροι από τους πιστωτές της δέχτηκαν να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους με άλλους τίτλους στις δύο αναδιαρθρώσεις που έγιναν το 2005 και το 2010. Ορισμένοι πιστωτές, όμως, καθοδηγούμενοι από το ισχυρό hedge fund NML Capital, πήραν άλλο δρόμο. Αγόρασαν μαζικά τα πάμφθηνα ομόλογα της Αργεντινής μετά την πτώχευσή της, με σκοπό να κυνηγήσουν την αποπληρωμή τους στο ακέραιο της ονομαστικής τους αξίας συν τους τόκους με προσφυγές στα δικαστήρια της Νέας Υόρκης, στης οποίας το δίκαιο υπάγονταν τα αρχικά ομόλογα.

Η παρατεταμένη δικαστική διαμάχη που ακολούθησε εξώθησε την Αργεντινή στα όρια μιας ακόμη στάσης πληρωμών. Το 2012 ο Αμερικανός δικαστής Τόμας Γκρίεζα απαγόρευσε στην Αργεντινή να πληρώσει όσους πιστωτές διακρατούσαν πλέον τα νέα ομόλογα αν δεν καταβάλει πρώτα στο NML όσα θέλει. Ο δικαστής επικαλέστηκε πρόβλεψη της συμφωνίας των αρχικών ομολόγων που υπαγορεύει ίση μεταχείριση όλων των ομολογιούχων.

Τον Ιούνιο το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αρνήθηκε να εξετάσει την έφεση της Αργεντινής, με αποτέλεσμα να παραμένει σε ισχύ η απόφαση του δικαστή Γκρίεζα και η Αργεντινή να μην έχει παρά μόνον τρεις εξίσου προβληματικές επιλογές: είτε να καταβάλει στο NML τα 1,3 δισ. δολάρια συν τους τόκους που του επιδίκασε ο Γκρίεζα είτε να διαπραγματευτεί μια συμβιβαστική λύση με το hedge fund ή να μην πληρώσει ούτε όσους ομολογιούχους της είχαν δεχτεί την ανταλλαγή των ομολόγων τους με άλλα κουρεμένα.

Η χώρα έχασε ήδη την πρώτη προθεσμία, εκείνη της 30ής Ιουνίου, οπότε έληγαν τα νέα ομόλογα. Η περίοδος χάριτος έληξε προχθές, 30 Ιουλίου. Από την αρχή επικράτησε η εντύπωση ότι επέκειτο κάποιου είδους διευθέτηση, καθώς θα συνέφερε όσους ομολογιούχους είχαν δεχτεί κούρεμα των ομολόγων τους εφόσον θα τους πλήρωνε η Αργεντινή τα ομόλογά τους. Θα συνέφερε επίσης και όσους ομολογιούχους δεν είχαν δεχτεί να ανταλλάξουν τα ομόλογά τους. Και, τέλος, η Αργεντινή θα παρέμενε στην πορεία προς μια αποκατάσταση της εικόνας της στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου. Μέχρι χθες το βράδυ δεν διαφαινόταν προοπτική πραγματικής διαπραγμάτευσης, μολονότι εξαντλούνταν τα χρονικά περιθώρια.

Η πρόεδρος της χώρας Κριστίνα Φερνάντες Κίρχνερ έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι δεν θα υποκύψει στους πιστωτές που δεν έχουν δεχτεί κούρεμα των ομολόγων τους, τους οποίους αποκαλεί «αρπακτικά». Επιπλέον, έχει επαναλάβει ότι η Αργεντινή δεν μπορεί να υποχωρήσει στις απαιτήσεις τους χωρίς να προκαλέσει κύμα αγωγών από άλλους ομολογιούχους που θα διεκδικήσουν ίση μεταχείριση όπως δικαιούνται βάσει πρόβλεψης της συμφωνίας ανταλλαγής ομολόγων. Η ισχύς της πρόβλεψης αυτής εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου. Μέχρι τότε, όμως, ισχύει ότι η Αργεντινή δεν έχει το δικαίωμα να προσφέρει με τη θέλησή της καλύτερους όρους αποπληρωμής από εκείνους που συμφώνησε κατά τις δύο αναδιαρθρώσεις του χρέους της το 2005 και το 2010 και να μην ισχύσουν οι όροι αυτοί για όλους τους ομολογιούχους.

Ο δικαστής Γκρίεζα ήταν αρνητικός στο αίτημα της Αργεντινής να αναστείλει την απόφασή του μέχρι να εκπνεύσει η πρόβλεψη για την ίση μεταχείριση των ομολογιούχων. Ισως, όμως, είναι πιο ευέλικτος σε ανάλογο αίτημα από το ίδιο το NML. Οποιο κι αν είναι το κόστος μιας πτώχευσης για την Αργεντινή, πρέπει σίγουρα να μπορεί να περιοριστεί ο αντίκτυπος μιας πτώχευσης για τον έξω κόσμο. Το μέρος του χρέους της, άλλωστε, που υπάγεται σε δίκαιο άλλης χώρας δεν είναι παρά μόνον 29 δισ. δολάρια, πολύ λιγότερα από τα 81 δισ. δολάρια στα οποία έκανε στάση πληρωμών το 2001.

Η Αργεντινή χρεοκόπησε, για δεύτερη φορά τα τελευταία 12 χρόνια, καθώς έσβησαν οι ελπίδες για την εξεύρεση μιας λύσης τα μεσάνυχτα, με τους πιστωτές της που θέλουν να αποπληρωθούν πλήρως για τα ομόλογά τους, με αποτέλεσμα να αναμένονται μειώσεις στις τιμές των μετοχών και των ομολόγων της και να αυξάνονται οι πιθανότητες επιδείνωσης της οικονομικής ύφεσης εφέτος.

Μετά από μία μακρά δικαστική διαμάχη με τα κερδοσκοπικά ταμεία (hedge funds) που αρνήθηκαν να δεχθούν την αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής μετά τη χρεοκοπία της χώρας το 2002, η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής δεν κατάφερε να επιτύχει συμφωνία πριν την καταληκτική προθεσμία που είχε έως τα μεσάνυχτα για την πληρωμή τοκομεριδίων σε αναδιαρθρωμένα ομόλογά της.

Ακόμη και μία σύντομη χρεοκοπία θα αυξήσει το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων, θα ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στο νόμισμα της χώρας (πέσο), θα εξαντλήσει τα μειωμένα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας και θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό της χώρας που είναι από τους υψηλότερους στον κόσμο, αναφέρει το Ρόιτερς.

Ο Αμερικανός δικαστικός διαμεσολαβητής στην υπόθεση χρέους της Αργεντινής, Ντάνιελ Πόλακ, δήλωσε το πρωί της Πέμπτης ότι δεν επετεύχθη συμφωνία την Τετάρτη και «η Δημοκρατία της Αργεντινής σύντομα θα βρίσκεται σε επικείμενη αδυναμία πληρωμής».

Ο Πόλακ πρόσθεσε ότι η αδυναμία πληρωμής «δεν αποτελεί μία απλή ‘τεχνική’ κατάσταση, αλλά ένα αληθινό και οδυνηρό γεγονός που θα έχει επιπτώσεις στους ανθρώπους», συμπεριλαμβανομένων των πολιτών της Αργεντινής, των ομολογιούχων και των πιστωτών.

«Οι πολίτες της Αργεντινής θα είναι το πραγματικό και απόλυτο θύμα», είπε. «Οι πλήρεις συνέπειες της αθέτησης δεν είναι προβλέψιμες, αλλά σίγουρα δεν είναι θετικές», τόνισε.

Νωρίτερα, ο οίκος αξιολόγησης S&P κήρυξε την Αργεντινή σε κατάσταση «επιλεκτικής χρεοκοπίας», τη στιγμή που το Μπουένος Άιρες διεξήγε διαπραγματεύσεις της ύστατης στιγμής για να αποφύγει το ενδεχόμενο να κηρύξει παύση πληρωμών.

Το κρατικό αξιόχρεο της Αργεντινής, που βρισκόταν στη βαθμίδα CCC-, που κατά τον S&P αποτελεί κερδοσκοπική τοποθέτηση ιδιαίτερα επικίνδυνη για τους επενδυτές, υποβαθμίστηκε πλέον στην κατηγορία SD (Selective Default, «επιλεκτική χρεοκοπία», κατά την ορολογία που χρησιμοποιεί ο οίκος), όπως ανέφερε ανακοίνωσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Τετάρτης.

Αργεντινή: Η χώρα δεν έχει αθετήσει τους όρους του χρέους της

Ο υπουργός Οικονομίας της Αργεντινής, Άξελ Κισίλοφ, δήλωσε την Τετάρτη ότι η χώρα δεν έχει αθετήσει τους όρους του χρέους της, επαναλαμβάνοντας ότι έχει αποστείλει τις απαιτούμενες πληρωμές στα μέλη της διοίκησης των τραπεζών. Ο Κισίλοφ έκανε αυτά τα σχόλια κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από το προξενείο της Αργεντινής στη Νέα Υόρκη, έπειτα από δύο ημέρες διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές που επιδιώκουν την πλήρη αποπληρωμή των αναδιαρθρωμένων ομολόγων της χώρας.

Ωστόσο, οι δύο πλευρές δεν κατέληξαν σε συμφωνία που να επιτρέπει μία λύση όσον αφορά το χρέος της χώρας, δήλωσε ο Κισίλοφ. Χωρίς την επίτευξη συμφωνίας, η Αργεντινή θα βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμής των ομολόγων μετά τα μεσάνυχτα της Τετάρτης (07:00 ώρα Ελλάδος), αφού ο δικαστικός διαμεσολαβητής στην υπόθεση χρέους της χώρας έχει διατάξει τα μέλη της διοίκησης των τραπεζών να μην μεταβιβάσουν τις πληρωμές στους άλλους πιστωτές της Αργεντινής.

Οι πιθανές συνέπειες 

Η έκταση των συνεπειών στην οικονομία της Αργεντινής από τη νέα χρεοκοπία της θα εξαρτηθεί από τον χρόνο που θα χρειασθεί για να βρει μία λύση με αυτούς, αναφέρει δημοσίευμα του Reuters.

Αν και είναι δύσκολη, η κατάσταση απέχει πολύ από το χάος που ακολούθησε το οικονομικό κραχ την περίοδο 2001-2002, όταν η οικονομία της Αργεντινής κατέρρευσε μαζί με το χρεοκοπημένο κράτος της. «Πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη χρεοκοπία, δεν υπάρχει πρόβλημα φερεγγυότητας, επομένως τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα λυθεί αυτή», δήλωσε αναλυτής του χρηματοπιστωτικού οίκου Goldman Sachs.

Η κυβέρνηση στο Μπουένος Άιρες υποστήριζε ότι ενδεχόμενη συμφωνία της με τα κερδοσκοπικά ταμεία θα παραβίαζε μία ρήτρα που υπήρχε στα αναδιαρθρωμένα (κουρεμένα) ομόλογά της, με βάση την οποία θα έπρεπε να προσφέρει και στους κατόχους των τίτλων αυτών τους καλύτερους όρους που τυχόν θα πρόσφερε σε άλλους πιστωτές της. Η ρήτρα αυτή, ωστόσο, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου φέτος, οπότε μετά η κυβέρνηση της Αργεντινής θα έχει τη δυνατότητα να συμφωνήσει με τα ταμεία. Πολλοί επενδυτές και οικονομολόγοι ελπίζουν ακόμη ότι θα υπάρξει μία ξεχωριστή λύση πριν από την ημερομηνία αυτή μεταξύ των πιστωτών της που δεν δέχθηκαν το κούρεμα των ομολόγων τους και ιδιωτικών φορέων.

«Το βασικό μας σενάριο είναι ότι η χρεοκοπία θα αρθεί έως τον Ιανουάριο του 2015», δήλωσε στέλεχος της εταιρείας Bulltick Capital Markets με έδρα το Μαϊάμι, προβλέποντας ότι μία χρεοκοπία θα οδηγούσε την οικονομία της Αργεντινής σε ύφεση 2% αντί του 1% που ήταν η μέση πρόβλεψη της αγοράς.

Η μη επίτευξη συμφωνίας δεν θα προκαλέσει χρηματοπιστωτική αναταραχή στο εξωτερικό, επειδή η Αργεντινή ήταν απομονωμένη από τις διεθνείς πιστωτικές αγορές μετά τη χρεοκοπία του 2002, αλλά οι εγχώριες αγορές, που είχαν κάνει ράλι με την ελπίδα μίας συμφωνίας, θα κινηθούν πιθανότατα σε αντίθεση κατεύθυνση. Οι αποδόσεις στο βασικό ομόλογο της Αργεντινής σε δολάρια που λήγει το 2033 υποχώρησαν προχθές στο χαμηλότερο επίπεδο 3,5 ετών περίπου. «Η διόρθωση θα εξαρτηθεί από την εντύπωση που θα επικρατήσει σχετικά με το χρόνο που θα χρειασθεί για να λυθεί η χρεοκοπία», δήλωσε ο αναλυτής της Goldman Sachs.

Η χρεοκοπία μπορεί να γίνει πιο άτακτη και να χρειασθεί περισσότερο χρόνο για να εκκαθαριστεί, εάν οι πιστωτές επιβάλλουν μία επιτάχυνση για να πληρωθούν νωρίτερα για τα ομόλογά τους. «Πόσο κακό θα είναι το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από το αν οι ομολογιούχοι επιταχύνουν», δήλωσε αναλυτής στην επενδυτική τράπεζα Puente της Αργεντινής, προσθέτοντας: «Η επιτάχυνση θα άνοιγε μία νέα νομική διαμάχη για τη χώρα που θα μπορούσε να καταλήξει σε μία νέα αναδιάρθρωση».

Αυτή είναι η ιστορία της Αργεντινής !

Νίκος Κούτρικας
Οικονομικός συντάκτης
μέλος της ΕΣΗΕΑ