Γκίντερ Γκρας: «Δεν μπορώ να γράψω άλλο»

Την πρόθεσή του να εγκαταλείψει το γράψιμο ανακοίνωσε ο Γκίντερ Γκρας ακολουθώντας τα ίχνη του Φίλιπ Ροθ. Ο βραβευμένος με Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1999 συγγραφέας, εμβληματική φιγούρα των γερμανικών γραμμάτων, έδωσε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε χθες, στην οποία εξήγησε πως το προχωρημένο της ηλικίας του δεν του επιτρέπει να συνεχίσει. «Είμαι πολύ μεγάλος, έχω πατήσει τα 86. Δεν πιστεύω ότι θα καταφέρω να γράψω άλλο μυθιστόρημα», δήλωσε. «Η κατάσταση της υγείας μου δεν μου επιτρέπει να κάνω σχέδια για τα επόμενα πέντε ή έξι χρόνια. Κάτι που όμως αποτελεί προϋπόθεση για τη δουλειά έρευνας που προηγείται ενός μυθιστορήματος», επισήμανε.

Στη συνέντευξή του αυτή, στην τοπική γερμανική εφημερίδα «Passauer Neue Presse», είπε επίσης ότι ύστερα από μια περίοδο που μπαινόβγαινε στα νοσοκομεία, ασχολείται ξανά με μια παιδική του αγάπη, τη ζωγραφική – με το σχέδιο και την ακουαρέλα.

Ο συγγραφέας του «Τενεκεδένιου ταμπούρλου», γνωστός για τις σοσιαλδημοκρατικές πεποιθήσεις του, απασχόλησε την κοινή γνώμη τα τελευταία χρόνια και για λόγους που ελάχιστα αφορούν το συγγραφικό έργο του. Το 2012 άρχισε μια αντιπαλότητα διαρκείας με το κράτος του Ισραήλ, δημοσιεύοντας ένα ποίημα στο οποίο έλεγε ότι το Ισραήλ απειλεί την παγκόσμια ειρήνη καθώς θέλει να προβεί σε προληπτικό χτύπημα κατά του Ιράν. Η σφοδρή αντιπαράθεση κατέληξε στην ανακήρυξή του από το Ισραήλ σε persona non grata.

Ακόμη μεγαλύτερο θόρυβο προκάλεσε λίγα χρόνια νωρίτερα, το 2006, όταν αποκάλυψε δημόσια ότι στα νιάτα του είχε καταταγεί στα Waffen SS, το επίλεκτο σώμα του Αδόλφου Χίτλερ. Κάτι που σόκαρε τους αναγνώστες του, δεδομένου ότι ο Γκίντερ Γκρας τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 δεν σταματούσε να εγκαλεί τη Γερμανία για το ναζιστικό παρελθόν της.

Για την περίπτωση του Ισραήλ λέει στη συνέντευξη ότι είναι φίλος της χώρας στην οποία ασκεί κριτική. «Δεν μπήκαν στον κόπο να κατανοήσουν τα κρίσιμα σημεία του ποιήματος και μου κόλλησαν τη ρετσινιά του αντισημίτη. Ακόμα χειρότερη ήταν η σιωπή πολλών», λέει.

Για το 2014 λέει ότι δεν περιμένει πολλά. «Είμαι ένας πεσιμιστής που αγαπάει τη ζωή. Ο μεγάλος συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών εξασθενίζει τη δημοκρατία. Στο πρόγραμμα της κυβέρνησης δεν βλέπω ενδείξεις μεταρρυθμίσεων και η ψαλίδα πλούσιων και φτωχών δεν θα κλείσει. Ολα αυτά είναι αρνητικά. Οσο για την Ευρώπη που επιθυμώ, ούτε αυτή έχει γίνει πραγματικότητα. Το Ευρωκοινοβούλιο που πρέπει να γίνει όργανο ελέγχου, δεν έχει αποκτήσει ακόμα επαρκή δύναμη».

Για τη νεότερη γενιά γερμανών συγγραφέων λέει ότι δεν κάνει καλά που δεν παρεμβαίνει στον δημόσιο λόγο. «Λένε “μην κάνετε όπως ο Γκρας, μη χάνετε χρόνο, αφοσιωθείτε στη λογοτεχνία”. Ωστόσο, υπάρχουν ευτυχώς και παραδείγματα όπως του Ιγκο Σούλτσε και της Γιούλι Τσεχ, που κατάλαβαν ότι ο συγγραφέας είναι και πολίτης και άνθρωπος του καιρού του».

Η αναμέτρηση με το παρελθόν
Για το ναζιστικό παρελθόν του ο Γκίντερ Γκρας μίλησε μόνο έμμεσα στη χθεσινή συνέντευξή του, εξαίροντας τον φίλο του, Σοσιαλδημοκράτη ηγέτη Βίλι Μπραντ (μαζί στη φωτογραφία του 1965), που «στα 19 του είχε καταλάβει την εγκληματική φύση του ναζιστικού συστήματος». Συμπλήρωσε δε ότι η γενιά του αναμετρήθηκε με το παρελθόν της προσπαθώντας να καταλάβει πώς έφτασε να κάνει τόσο μεγάλα εγκλήματα και πώς κάποιος σαν τον Χίτλερ έφτασε να αποκτήσει τόσο μεγάλη δύναμη.

Ο Γκρας δεν έχει καλή σχέση με την τεχνολογία. Δεν έχει κινητό – «για να μην είμαι συνέχεια διαθέσιμος» – ενώ τα βιβλία του τα έγραφε πάντα χειρόγραφα στην πρώτη τους εκδοχή. Τη δεύτερη και τρίτη εκδοχή την έγραφε σε μια παλιά Ολιβέτι, κατόπιν η γραμματέας του την περνούσε σε υπολογιστή και αυτός έκανε τις τελικές διορθώσεις σε χειρόγραφο. Ούτε το e-book του αρέσει, πιστεύει ότι «η ζωή με το βιβλίο ως αντικείμενο θα λείψει από τον κόσμο», ωστόσο δέχεται ότι θα υπάρξουν ηλεκτρονικά βιβλία που θα προσελκύσουν νέο κοινό.

Αν κάτι τον χαροποιεί είναι που νέοι άνθρωποι ζητούν να τους υπογράψει βιβλία του. «Οταν τους ρωτάω πού τα βρήκαν, μου λένε από τον παππού τους. Είναι δομικό στοιχείο του πολιτισμού να περνούν τα βιβλία από γενιά σε γενιά», λέει.
Πηγή τα ΝΕΑ